Συμβουλές για την αποφυγή οδήγησης υπό υπνηλία

Η υπνηλία στο τιμόνι αποτελεί μια από τις πιο συχνές αιτίες τροχαίων ατυχημάτων και ο γνωστός Αμερικανικός Οργανισμός National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA), εξέδωσε έναν "κατάλογο" με συμβουλές, προκειμένου να μειωθεί το συγκεκριμένο φαινόμενο.

Όπως είχαμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο, η οδήγηση υπό υπνηλία είναι δυστυχώς πολύ συχνή, με ολέθρια σε πολλές περιπτώσεις αποτελέσματα. Σύμφωνα με την έρευνα του NHTSA στις Η.Π.Α., τα περισσότερα τροχαία που προκαλούνται από αυτή την αιτία, συμβαίνουν ανάμεσα στα μεσάνυχτα και στις 6 τα ξημερώματα, ή αργά το απόγευμα, με αμφότερες τις περιπτώσεις να βρίσκονται εκτός του βιολογικού μας ρολογιού, δηλαδή εκτός των ωρών που το σώμα μας είναι σε εγρήγορση, καθώς υπό φυσιολογικές συνθήκες θα έπρεπε να κοιμόμαστε ή να έχουμε ήδη ξεκουραστεί επαρκώς. Διόλου τυχαία, πολλά ατυχήματα από υπνηλία δεν περιλαμβάνουν δεύτερο αυτοκίνητο, αλλά έξοδο από το δρόμο χωρίς καν ενδείξεις φρεναρίσματος, ενώ στο αυτοκίνητο δεν υπάρχει δεύτερος επιβάτης πέρα από τον οδηγό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτού του τύπου τα ατυχήματα συμβαίνουν είτε στις οδούς ταχείας κυκλοφορίας, είτε σε αγροτικούς και επαρχιακούς δρόμους.

Με αυτή την αφορμή, ο NHTSA παρουσίασε σε συνεργασία με το Εθνικό Καρδιολογικό, Πνευμονολογικό και Αιματολογικό Ινστιτούτο, ένα άρθρο για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, παρέχοντας συμβουλές για την μείωση των πιθανοτήτων να συμβεί τέτοιο ατύχημα.

Στα προληπτικά μέτρα για αποφυγή οδήγησης υπό το καθεστώς υπνηλίας εντάσσονται:

• Ύπνος διάρκειας 7-8 ωρών κατά τη διάρκεια της νύχτας, είτε πρόκειται για νέους είτε για πιο ηλικιωμένους ανθρώπους. Αυτή η επισήμανση αφορά κυρίως στους νέους, οι οποίοι πολλές φορές υπερεκτιμούν τις αντοχές του οργανισμού τους και επιχειρούν να οδηγήσουν για μικρότερες ή μεγαλύτερες αποστάσεις, αυξάνοντας τον κίνδυνο να νυστάξουν στο τιμόνι
• Καλός νυχτερινός ύπνος πριν από ταξίδι
• Αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ πριν την οδήγηση, καθώς το οινόπνευμα στον οργανισμό αυξάνει την υπνηλία
• Αποφυγή οδήγησης σε περίπτωση που ο οδηγός παίρνει φαρμακευτική αγωγή η οποία έχει ως παρενέργεια την πρόκληση υπνηλίας. Σε αυτή την περίπτωση είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ενώ αν η αποφυγή της οδήγησης είναι αδύνατη, συνίσταται να αποφεύγονται οι ώρες μεγάλης υπνηλίας, δηλαδή από τα μεσάνυχτα έως τις 6 π.μ. και αργά το απόγευμα.
• Αν παρόλα αυτά η οδήγηση σε ώρες αυξημένης πιθανότητας για υπνηλία είναι επιβεβλημένη, τότε ο οδηγός πρέπει να είναι διαρκώς σε εγρήγορση ώστε να αναγνωρίσει σημάδια νύστας όπως ακούσια αλλαγή λωρίδας, ειδικά αν δεν υπάρχουν συνεπιβάτες.
• Συνίστανται διαλείμματα μικρής διάρκειας. Μπορεί να θεωρούμε πως το καλύτερο "γιατρικό'' για τη νύστα είναι ένας δυνατός καφές ή ένα ενεργειακό ποτό, όμως αυτά δεν είναι πάντα αρκετά, καθώς μπορεί να διατηρούν τον οδηγό σε εγρήγορση, ωστόσο αυτό διαρκεί για μικρό χρονικό διάστημα. Σε περίπτωση που ένας οδηγός πίνει καφέ αλλά του λείπει ύπνος, η μικρή απώλεια των αισθήσεων, διάρκειας 4-5 δευτερολέπτων δε μπορεί να αποκλειστεί. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι αν κινούμαστε στην Εθνική Οδό με 90 χλμ./ώρα και αποκοιμηθούμε για 4-5 δευτερόλεπτα, θα οδηγήσουμε έτσι για σχεδόν 100 μέτρα (μήκος που αντιστοιχεί σε περίπου 20 αυτοκίνητα στη σειρά), απόσταση που μπορεί πολύ εύκολα να οδηγήσει σε ατύχημα.
• Σε περίπτωση που ο οδηγός αισθανθεί υπνηλία, μια συμβουλή είναι να πιει καφέ και να σταματήσει σε ένα φωτισμένο σημείο για ύπνο διάρκειας 20-30 λεπτών, τον επονομαζόμενο και "power nap". Έτσι, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες θα ανακτήσει δυνάμεις κυρίως όσον αφορά το βαθμό εγρήγορσις του, όμως τονίζεται πως αυτό αποτελεί ένα μέτρο με μικρό χρονικό ορίζοντα και άρα, όχι για πολύ μεγάλα ταξίδια.

Αξίζει να τονίσουμε, πως ανάμεσα στα πολλά τεχνολογικά συστήματα υποβοήθησης οδηγού που διαθέτουν τα νέα αυτοκίνητα, εντάσσεται και το "Drive Alert", σύστημα που με βάση την οδήγηση (ακούσιες αλλαγές λωρίδας, μειωμένα αντανακλαστικά σε περίπτωση φρεναρίσματος) ανιχνεύει αν ο οδηγός βρίσκεται σε κατάσταση υπνηλίας και τον συμβουλεύει να κάνει μια στάση για ξεκούραση.

Επειδή όμως ο δρόμος προς την απόλυτα αυτόνομη οδήγηση, που θα ελαχιστοποιήσει ή και εκμηδενίσει τα ανθρώπινα λάθη τα οποία αποτελούν την κύρια αιτία ατυχημάτων στους δρόμους είναι ακόμη μακρύς, πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε ώστε να παραμένουμε σε εγρήγορση όταν βρισκόμαστε πίσω από το τιμόνι...

NHTSA.gov    iaveris.gr