Η υφή και τα αίτια του οδικού ατυχήματος

Η ΥΦΗ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ.ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΦΑΡΜΑΚΙΔΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΥ
«Οδήγηση» είναι η μετακίνηση στο δρόμο ενός συστήματος, που το προσδιορίζουμε ως “Άνθρωπος – Όχημα – Περιβάλλον”. Οι μετακινήσεις μας σε κανονικές συνθήκες, είναι αναγκαίες και ευχάριστες. Όταν όμως συμβεί το «ατύχημα» τότε ψάχνουμε τι φταίει: Το αυτοκίνητο, ο οδηγός ή ο δρόμος; Φταίει το κεραμίδι, που πέφτει στο κεφάλι μας ή εμείς; Ο οδηγός που περνά με κόκκινο σε κενό δρόμο έκανε ένα λάθος, ήταν «αφηρημένος». Όμως δεν έγινε ατύχημα! Γιατί με τον όρο «ατύχημα», εννοούμε το «στραπατσάρισμα» του οχήματος, δεν μετράμε την «αφηρημάδα». Άρα, στο ατύχημα το αίτιο είναι η «αφηρημάδα» όχι το εμπόδιο που θα βρεθεί μπροστά μας. Τι είναι όμως η αφηρημάδα;Ο «Άνθρωπος» είναι ο οδηγός, είναι ο νους του συστήματος. Το «Όχημα» είναι μια μηχανική επέκταση του ανθρώπινου σώματος και το «Περιβάλλον» είναι όλα τα υπόλοιπα. Το «Περιβάλλον» λοιπόν, είναι το πάρε δώσε του ανθρώπου με τον κόσμο γύρω του, μέσω των αισθήσεων του και κατ’ επέκταση, τα προβλήματα που δημιουργούνται στο πάρε δώσε, «Ανθρώπου» – «Περιβάλλοντος» (στα ερεθίσματα και τις δράσεις), είναι αυτό που κατ’ αρχήν προσδιορίσαμε ως «αφηρημάδα». Πρέπει να μην ξεχνάμε πως, ο οδηγός μέσα σε λίγα δέκατα του δευτερόλεπτου καλείται να αντιδράσει, «εξηγώντας» τα ερεθίσματα, για να ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς των χεριών και των ποδιών και κατ’ επέκταση του αυτοκινήτου. Τα «ερεθίσματα» ο άνθρωπος τα συλλαμβάνει με τις αισθήσεις του, δεν είναι ένα μηχάνημα με άπειρες δυνατότητες, αλλά έχει πολλούς περιορισμούς. Τα εργαλεία που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για να επεξεργάζεται τα ερεθίσματα και να αντιδρά είναι:1. Η προσοχή.2. Οι συγκινησιακές αντιδράσεις3. Η μνήμη και η εμπειρία ή μάθηση. Ερευνώντας τους μηχανισμούς αυτούς θα διεισδύσουμε στην υφή και στα αίτια του οδικού ατυχήματος και θα καταλάβουμε τον πολύπλοκο μηχανισμό της οδήγησης, θα δούμε ακόμη γιατί η λεγόμενη «επιθετική οδήγηση», δεν είναι εξαίρεση αλλά κανόνας. Αναλύοντας επιπλέον την λειτουργία του θυμού, του φόβου και της οργής σε ένα περιβάλλον εχθρικό, θα είναι εύκολο να διαπιστώσουμε πόσο κακό κάνουν στην υγεία μας οι δρόμοι της Ελλάδας και κατ’ επέκταση η αδιαφορία με την οποία τους αντιμετωπίζουμε εμείς, αρμόδιοι και μη.

Αντιπρόεδρος ΕΥΘΥΤΑ Ρόδου
Ημερίδα ΑΚΤΑΙΟΝ 29 Μαίου 2009