Τέσσερις «Νέοι στον Άδη»…

 

Γράφει η Καίτη Μακρή Αντιπρόεδρος SOS ΤΡΟΧΑΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ/Ιδρυτικό Μέλος ΔΣ International Road Victims Partnership

«Σιωπή. Ενός λεπτού σιγή που την σκέψη οδηγεί στο παραπέρα και το αντίπερα» Βαγγέλης Χρόνης

Είπα, είμαι πολύ συγκλονισμένη για να γράψω «γι’ αυτό!», στο πλαίσιο πάντα της προσπάθειας που κάνουμε όλοι εμείς που επιμένουμε να δουλεύουμε για την οδική ασφάλεια και να εγείρουμε την κοινωνική ευαισθητοποίηση γύρω από το καυτό και τρομακτικών διαστάσεων ζήτημα του τροχαίου τραύματος, σε όλον τον πλανήτη.

Είπα, όχι τώρα, όχι αυτήν την περίοδο που ασκούμαι εγκεφαλικά να παραμερίζω τα συναισθήματα και να εστιάζω στην αποτελεσματικότητα και στον στόχο.

Αλλά τα συναισθήματα είναι υπερβολικά και ο τρόμος ότι δεν έχουμε χρόνο να μιλάμε αργότερα για την καταστροφή που ελλοχεύει διαρκώς, μεγάλος.

Αλλά οι αναφορές στο πολύνεκρο τραγικό δυστύχημα προχθές, σε σύγκριση με το δυστύχημα που έκοψε το νήμα της ζωής του 20χρονου γιου μου Στράτου αλλά και τις δικές μας ζωές στα δυο  κι έγινε αφετηρία του δικού μου δυσβάσταχτου δρόμου, σχεδόν περιπαικτικά με σημάδευαν στον κρόταφο. Κυριακή πρωί ίδια μέρα- Ίδια ώρα-Ι.Χ. & λεωφορείο-στα 20 τους παιδιά-κουρασμένη οδήγηση- ανίδεη απαίδευτη στάση ζωής- άγνοια κινδύνου- οι νέοι νιώθουν κι «οφείλουν» να νιώθουν αθάνατοι-η χαρά της ζωής που κατέληξε με ταχύτητα σε κομμάτια συναρμολογημένα σε αδιανόητα λευκά λουστρίν φέρετρα…

Διάβαζα ξανά και ξανά αποσβολωμένη: «Άπαντες είναι συγκλονισμένοι στην Ξάνθη από το πολύνεκρο τροχαίο που σημειώθηκε νωρίς σήμερα το πρωί (16/6/2024) στην περιοχή Τοξότες. Από τη σφοδρή σύγκρουση -στην οποία ενεπλάκησαν ένα ΙΧ αυτοκίνητο και ένα λεωφορείο- έχασαν τη ζωή τους οι τέσσερις από τους πέντε επιβαίνοντες του ΙΧ, ενώ το πέμπτο άτομο είναι σοβαρά τραυματισμένο. Από το λεωφορείο τραυματίστηκαν έξι επιβάτες, εκ των οποίων οι τρεις βαριά. Όλοι οι τραυματίες μεταφέρθηκαν στο γενικό νοσοκομείο Ξάνθης όπου τους παρασχέθηκαν οι πρώτες βοήθειες από το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Το ΙΧ πέρασε στο αντίθετο ρεύμα και συγκρούστηκε μετωπικά με το λεωφορείο ( iefimerida.gr)»

Προσεκλήθην να συνομιλήσω σε ειδησεογραφικές ραδιοφωνικές εκπομπές με το που μπήκε η εβδομάδα, λοιπόν.

Και τελικά ο λόγος για τον οποίο γράφω είναι διότι δεν ανέχομαι από όλους γύρω τις κοινοτοπίες στυλ «νεανική τρέλα, άμυαλα παιδιά, έ σίγουρα θα ήπιαν, έτρεχαν πολύ, χαιρόντουσαν πολύ» (μήπως έζησαν και πολύ;)

Ε όχι!

Είτε το αποδεχόμαστε είτε όχι υπάρχει ισχυρή σχέση μεταξύ των κοινωνικών καθοριστικών παραγόντων και των τροχαίων δυστυχημάτων. Περίπου το 90% όλων των θανατηφόρων συγκρούσεων συμβαίνουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και οι ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου είναι αυτοί που τελικά πληρώνουν ακριβά μια ειρηνική μετατόπισή τους λέει η Dr Margie Peden Διευθύντρια Παγκόσμιου Προγράμματος Τραυματισμών & Επίτιμη διδάκτωρ Σχολείου Δημόσιας Υγείας του John Hopkins – Βloomberg. Όταν την άκουσα σε διάλεξή της να λέει πως είναι μέρος της ενηλικίωσης των νέων να παίρνουν ρίσκα κι ότι η πολιτεία οφείλει να εκπαιδεύει και να προστατεύει τους πολίτες της από το λίκνο τους ακόμη, είδα επιτέλους την άλλη όψη του νομίσματος απελευθερωμένα και χωρίς ενοχές.

Όχι! Δεν γίνεται να τα ρίχνουμε όλα στους οδηγούς και στις νεανικές επιπολαιότητες. Οι κίνδυνοι για τους νέους είναι πολυπαραγοντικοί και δεν αφορούν μόνο το ποιοι είναι – δεν μπορούν πραγματικά να αλλάξουν την ηλικία τους – αλλά αφορούν επίσης το οδικό περιβάλλον, την ασφάλεια των οχημάτων που χρησιμοποιούν, την αόρατη παιδεία επί του καυτού θέματος της οδικής ασφάλειας,  την ανύπαρκτη συνεπή, στοχευμένη και ειδική εκπαίδευση την οποία υποχρεούται το σχολικό σύστημα να παρέχει στα παιδιά μας, την επιβολή των νόμων, την σχολαστική απονομή της δικαιοσύνης -φευ τι αστείο…-, τη διαθεσιμότητα αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και άλλα σοβαρά ζητήματα του κοινωνικού συστήματος που όσο δεν αντιμετωπίζονται και δεν προλαμβάνονται το τέρας της ασφάλτου  θα γεννάει σαρκοβόρα κομμάτια συμπαγούς ανθρώπινης θλίψης που θα μαραζώνουν με το βλέμμα  τους τις κοινωνίες του μέλλοντος .

Όταν τα παιδιά μας ζουν σ’ έναν τόπο που δεν επιβάλλει νόμους, όταν το τροχαίο κι η εγκατάλειψη δεν τιμωρούνται, όταν τρίβουμε τα χέρια ως λαός διότι γλιτώσαμε το αυτόφωρο, όταν αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας η παραδειγματική  αφαίρεση άδειας οδήγησης από οδηγό που σκότωσε ή τόλμησε να οδηγήσει έχοντας πιεί, όταν ακόμη τσουγκρίζουμε ως Έλληνες τα ποτήρια σε φάση «κι ένα για τον δρόμο» τότε -τα παιδιά μα λέω- θα ξυπνούν και θα κοιμούνται ανυποψίαστα και θα βολεύονται στο σήμερα που αποστηθίζουν από τους άλλους κι είναι ατέλειωτη η λίστα με τα όταν και με τα γιατί που αφορούν την πρόληψη και την προστασία του υποτιθέμενου κράτους δικαίου.

Χάρηκα που βάσει αλλαγής του νόμου προληπτικά επιβλήθηκε η κατάσχεση από την αστυνομία των οικιακών όπλων προσωπικής χρήσης του  ενόχου για ξυλοδαρμό της γυναίκας του, όπως συνέβη σε πρόσφατη βίαιη περίπτωση που απασχόλησε τα ΜΜΕ.

Πικραίνομαι όμως που δεν αλλάζει το πρόσωπό της η Δικαιοσύνη όταν αφορά τις τροχαίες συγκρούσεις. Που προληπτικά δεν προβαίνει σε ισχυρές παρεμβάσεις μετατρέποντας έως και σε serial killers ανθρώπους που το σύστημα δεν νοιάστηκε να σταματήσει. Η χωρίς ανοχή οριοθέτηση στο 0% επίπεδα αλκοόλ και των 30χλμ εντός αστικού ιστού, θα ήταν μια στοιχειώδης αρχή στην Ελλάδα που επιπλέον θα εκπαίδευε και τα παιδιά μας γενικότερα. Όταν όλες οι χώρες του «πρώτου κόσμου» χαμηλώνουν ταχύτητες κι επιβάλλουν αυστηρούς νόμους και χρόνια τώρα  καταφέρνουν εντυπωσιακά το Vision Zero στις στατιστικές τους, ο ελληνικός λαός αποδέχεται και -γιατί όχι- ψηφίζει της μοίρας του το πεπρωμένο -«το ήθελε κοντά του ο Θεός» βλέπετε…

Οι χώρες που θέλουν να σώζουν τα παιδιά τους το καταφέρνουν, κυρίες και κύριοι Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο  -εκτός από τη μηδενική ανοχή στην κατανάλωση αλκοόλ και την οδήγηση με ταχύτητα- έχουν πλέον εισαγάγει κλιμακωτά συστήματα αδειοδότησης οδηγών που περιορίζουν και τον αριθμό των επιβατών στο αυτοκίνητο των νεαρών οδηγών.

Στη Στρατηγική του και σε ψηφίσματα  ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι απόλυτος : Η τήρηση 10 βασικών νόμων και προδιαγραφών και είναι στην κρίση του ενδιαφερόμενου αναγνώστη να μπει στην ιστοσελίδα και να ενημερωθεί. Και μόνον επιφανειακά να αναλογισθούμε πως κάθε ώρα χάνονται στην άσφαλτο 154 άνθρωποι κυρίως νέοι, θα πιέζαμε με τον δείκτη μας συνεχώς  το panic button.  Αν υπήρχε τέτοια εφαρμογή, λέω… Και δεν θα φεύγαμε από τους γάμους και τα ολονύκτια πάρτι όπου χαρήκαμε προσκεκλημένοι αν δεν διασφαλίζαμε τον τρόπο που θα φύγουν κι όλοι οι νέοι φίλοι των νεόνυμφων. Αλήθεια γιατί δεν υιοθετείται η τακτική μαζί με την λίστα γάμου να διασφαλίζεται και η μεταφορά των συνεορταζόντων μ’ ένα ειδικό και ψύχραιμο bus?

Αλλά θα σωπάσω τώρα. Είναι ημέρες πένθους για την Θράκη και για όποιον συμπάσχει.

Έδωσα τον τίτλο «Νέοι στον Άδη» από την ομώνυμη  ποιητική συλλογή (2006) του εξαίρετου Βαγγέλη Χρόνη διότι εκείνος εννοούσε παράλληλα και «άρτι Αφιχθέντες στον Άδη» με όσα σημαίνει αυτό για όλους ζωντανούς ή νεκρούς. Άλλη μία χρυσή κι ολόφρεσκη κι αχρείαστη επίστρωση νεότητος στην σάρκα της αιωνιότητας, λοιπόν. Με αυτόν τον συνειρμό πήγα πίσω στις πρώτες μου ημέρες ως γονέας με απώλεια και συνειδητοποίησα πως μαζί με του παιδιού μου αποχωρίστηκε και η δική μου ψυχή από το σώμα μου. Μόνο που εγώ έμεινα εδώ να ψάχνω τρόπους κάθε πρωί να την φέρνω πίσω.

Ας αγκαλιάσουμε τους γονείς και τ΄αδέρφια των παιδιών γιατί είναι πολύ νωρίς να βγουν σ’ αυτόν τον κόσμο χωρίς παρηγοριά και αλληλεγγύη. Των παιδιών αυτών που δεν πήγαν τελικά να κολυμπήσουν στον Νέστο αλλά η χώρα που έζησαν μ’ έναν τρόπο  «πλήρωσε τον βαρκάρη» να τους περάσει αντίπερα μέσα από τα αιώνια νερά  του Αχέροντα.

Καίτη Μακρή