Την Τρίτη 8 Μαΐου 2018, συνεδρίασε η επιτροπή Οδικής Ασφάλειας. της βουλής με θέμα: “Παρουσίαση εγχειριδίου Save Lives – Δέσμη μέτρων οδικής ασφάλειας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.)”. Για όσους δεν γνωρίζουν, το εν λόγω εγχειρίδιο περιλαμβάνει 22 παρεμβάσεις σε 6 τομείς δράσης, οι οποίες -όπως τεκμηριώνεται επιστημονικά- έχει αποδειχθεί πως είναι οι αποτελεσματικότερες για την επίτευξη της οδικής ασφάλειας. Αυτές εφαρμόζουν οι χώρες που έχοντας θέσει σε προτεραιότητα την εξάλειψη των θανάτων και σοβαρών τραυματισμών στο δρόμο, βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης.
Ο Π.Ο.Υ. που σχεδόν εδώ και 20 χρόνια έχει εντοπίσει το μέγεθος του προβλήματος και τον κίνδυνο που αποτελεί για την υγεία παγκοσμίως, καλεί τις κυβερνήσεις όλων των χωρών να τις υιοθετήσουν κατά προτεραιότητα, αφού αυτός είναι ο τρόπος για να σωθούν ζωές. Σαν μεταφραστής του εγχειριδίου στα ελληνικά, το οποίο τυπώθηκε από το τυπογραφείο της βουλής σε 10.000 αντίτυπα και διανεμήθηκε σε όλους τους βουλευτες, τους δήμους, τις περιφέρειες, τις υγειονομικές υπηρεσίες και όλα τα συναρμόδια υπουργεία και υπηρεσίες, παραβρέθηκα σε αυτή τη συνεδρίαση, για να κάνω μια σύντομη παρουσίασή του. Η αλήθεια είναι πως οι ελπίδες μου ότι επρόκειτο να συμβεί κάτι περισσότερο από μιά ακόμα “εποικοδομητική συζήτηση – ανταλλαγή απόψεων” ήταν εκ των πρωτέρων μηδαμινές. Στο κείμενο που ακολουθεί, καταγράφω το γιατί επιβεβαιώθηκε η πρόβλεψή μου.
Η αρχή έγινε από τα πρώτα κι όλας λεπτά της συνεδρίασης. Παρότι το θέμα ήταν η παρουσίαση του SaveLIVES -που επαναλαμβάνω αποτελεί μια επιστημονικά τεκμηριωμένη δέσμη μέτρων που υποδεικνύει ο Π.Ο.Υ. προς τις κυβερνήσεις για το τί πρέπει να κάνουν- ο πρόεδρος κ. Ουρσουζίδης είπε στον πρόλογό του: “Σήμερα, έχουμε την χαρά να έχουμε μαζί μας τον Σύλλογο «SOS Τροχαία Εγκλήματα» για να μας ενημερώσει για το έργο και τις ενέργειες του”. Και λίγο αργότερα, πριν μου δώσει το λόγο συμπλήρωσε: “Το «Save Lives» αποτελεί μία βάση οριοθέτησης και συγκρότησης ενός «ρεύματος» που θα βλέπει τα πράγματα διαφορετικά, ξεκινώντας από το ό,τι τα τροχαία είναι προβλέψιμα και άρα, μπορούν να προληφθούν. Δηλαδή, ότι δεν είναι ατυχήματα και μοιραία πρέπει να συμβαίνουν. Αυτή είναι, σε γενικές γραμμές, η άποψη που εκφράζεται, κυρίαρχα, από αυτό το Σύλλογο”. Μάλιστα. Θα το πω με μια πρόταση: το SaveLIVES δεν είναι άποψη.
Θα το πω με μια πρόταση: το SaveLIVES δεν είναι άποψη. Είναι η επιστημονικά τεκμηριωμένη λύση για την επίτευξη της οδικής ασφάλειας. Αρέσει, δεν αρέσει (κι απ’ό,τι φαίνεται δεν αρέσει), αυτό είναι. Για να χρησιμοποιήσω μια αναλογία, το να θεωρείς απαραίτητη την εκπόνηση στατικής μελέτης για να αντέχουν τα κτίρια στους σεισμούς και την ποινική δίωξη των εκάστοτε υπεύθυνων μηχανικών και εργολάβων σε περίπτωση “ατυχήματος”, δεν είναι μια άποψη ανάμεσα σε άλλες που θα πρέπει να συνεκτιμηθεί· είναι η επιστημονικά τεκμηριωμένη και ερευνητικά αποδεδειγμένη ως αποτελεσματικότερη έως τώρα λύση, για ασφαλή κτίρια.
Το να υποχρεώνεις την τροχαία να ελέγχει τα πούλμαν πριν επιβιβαστούν σε αυτά οι μαθητές για να πάνε σχολική εκδρομή, δεν είναι άποψη -είναι η αποδεδειγμένη λύση για τον αποκλεισμό ενός παράγοντα που θα μπορούσε να επηρεάσει την ασφαλή τους μετακίνηση. Το να έχεις συστήσει έναν εθνικό φορέα Οδικής Ασφάλειας που θα συντάσσει, θα εφαρμόζει και θα αξιολογεί ένα στρατηγικό σχέδιο για την οδική ασφάλεια (ανεξάρτητα με το ποιός είναι στην κυβέρνηση) και που θα λογοδοτεί για τα πεπραγμένα του, δεν είναι άποψη. Είναι η αποδεδειγμένα αποτελεσματική λύση που εφαρμόζουν όλες οι πρώτες σε οδική ασφάλεια χώρες, παγκοσμίως. Άποψη είναι να πιστεύεις (ή έστω και να λες χωρίς να πιστεύεις), χωρίς καμία επιστημονική τεκμηρίωση, και μάλιστα κόντρα στα πορίσματα των πανεπιστημίων, ότι η μείωση των τροχαίων θανάτων τα τελευταία χρόνια οφείλεται στη δράση των συλλόγων, ενώ αποδεικνύεται επιστημονικά πως οφείλεται στη μείωση της κυκλοφορίας και της ταχύτητας λόγω κρίσης, την κατασκευή νέων οδικών αξόνων κλπ. Άποψη είναι να πιστεύεις, ομοίως χωρίς καμία επιστημονική τεκμηρίωση, ότι η προτεραιότητα πρέπει να δωθεί στην εκπαίδευση των παιδιών στην οδική ασφάλεια, στα σχολεία και σε προσομοιωτές (που ο 12χρονος γιός μου χαρακτήρισε με τη φράση “φοβερό λούνα παρκ μπαμπά”). Αλήθεια έχει υπολογιστεί το κόστος και η αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών δράσεων; Έχει διεξαχθεί κάποια έρευνα για το πώς προσλαμβάνουν τα παιδιά την εμπειρία του προσομοιωτή και των λοιπών δραστηριοτήτων;
 Η παρουσίαση στην Επιτροπή από τον Θοδωρή Παρασκευά.
Ενώ λοιπόν, το θέμα της συζήτησης στη βουλή υποτίθεται πως θα ήταν “γιατί δεν εφαρμόζεται στη χώρα μας η επιστημονικά τεκμηριωμένη λύση (που ο Π.Ο.Υ. συστήνει στις κυβερνήσεις), και τί πρέπει να κάνουμε για να εφαρμοστεί”, ο πρόεδρος (αθέλητα ή ηθελημένα, ο ίδιος μόνο ξέρει) το υποβάθμισε προκαταβολικά σε κατάθεση μιας άποψης ενός συλλόγου που θα πρέπει να συνεκτιμηθεί παράλληλα με τις άλλες απόψεις. Το τελευταίο δεν το είπε, αλλά αποδεικνύεται ότι το εννοεί, από τον τρόπο που όλες οι “απόψεις” που κατατίθενται στην επιτροπή συμπεριλαμβάνονται στο “φραγκενστάιν” που αποκαλείται πόρισμα και εκδίδεται μετά το τέλος κάθε κοινοβουλευτικής περιόδου.
Όμως, καλά όλα αυτά θα μου πείτε, αλλά τί σχέση έχουν μία Δούκισα, μια καγκελάριος και μια διπλωμένη νταλίκα, που μας λες στον τίτλο σου; Μα την προτεραιότητα φυσικά. Θα το θέσω ως εξής: το να θέτεις ή να δίνεις προτεραιότητα σε κάποιον ή κάτι, σημαίνει να κάνεις ό,τι -μα ό,τι- χρειάζεται για να διασφαλίσεις την επίτευξη του στόχου σου. Προσοχή όμως: να κάνεις, όχι απλά να το λες. Γιατί, ο καθένας μπορεί να λέει ότι η οδική ασφάλεια είναι προτεραιότητα, αλλά το πού δίνει πραγματικά προτεραιότητα αποδεικνύεται από το τί κάνει -τί διασφαλίζει στην πράξη τελικά.
Αυτό λοιπόν, που συνδέει την Καμήλα, τη Μέρκελ και μια διπλωμένη νταλίκα στη γέφυρα του Κηφισού, εκτός του ότι συνέβησαν (σχεδόν) ταυτόχρονα, είναι:
• στην περίπτωση της Καμήλα (και του Κάρολου, και του Κλίντον και του Ομπάμα κ.α.) η προτεραιότητα της ασφάλειάς της στα λόγια συμβαδίζει με την προτεραιότητα στην πράξη (βλ. τον αντιτρομοκρατικό νόμο, την εφαρμογή του και την υπερπήδηση του εμποδίου του κόστους που συνεπάγεται)
• στην περίπτωση της Μέρκελ, η προτεραιότητα που λέει ότι δίνει στην μεταρρύθμιση της Ευρώπης, καταρρίπτεται στην πράξη, αφού προκρίνει και διασφαλίζει το εμπορικό πλεόνασμα της χώρας της
• και στην περίπτωση της νταλίκας, η προτεραιότητα της ελληνικής πολιτείας στην οδική ασφάλεια, εξαντλείται στην αποποίηση των δικών της ευθυνών (για τη μη υιοθέτηση και εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων) και στην απόκρυψή τους κάτω από την (αναμφίβολη) ατομική ευθύνη του εκάστοτε υπεύθυνου οδηγού ή του “απρόσεκτου” θύματος.
Το παράδειγμα της Καμήλα (και όλων των άλλων υψηλών επισκεπτών και όχι μόνο) μας δείχνει πως όταν τίθεται πραγματικά σε προτεραιότητα η ασφάλεια κάποιου, δεν αρκεί να του λένε “πρόσεχε γιατί κινδυνεύεις”, αλλά αποκλείουν δρόμους, καταγράφουν με κάμερες, χρησιμοποιούν ικανό αριθμό αστυνομικών και τροχονόμων, περιορίζουν τις τηλεπικοινωνίες κ.ο.κ. Το ότι δίνουν πράγματι προτεραιότητα στην ασφάλειά τους φαίνεται όμως και από τις επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται. Μποτιλιαρίσματα, δυσκολία στις μετακινήσεις των πολιτών, άνιση φορολόγηση για κάλυψη του κόστους, ερτζιανά και λοιπά παράσιτα, είναι μερικές από τις συνέπειες. Κάθε προτεραιότητα σε κάτι, συνεπάγεται αναπόφευκτα μια σειρά από ξεβολέματα κάποιων άλλων. Αν λοιπόν, σκεφτόμαστε και υπολογίζουμε τα ξεβολέματα, εξυπακούεται ότι αυτά είναι που υπηρετούμε κατά προτεραιότητα.
Το παράδειγμα της Μέρκελ στη συνάντησή της με το Μακρόν, είναι ακριβώς η περίπτωση του άλλα λέω κι άλλα κάνω, γιατί μετράω το κόστος των συνεπειών. Από την άλλη, επειδή στην εποχή μας το πρόσχημα μετράει, δεν είναι “πρέπον” και να πει έντιμα: “εμένα η Eυρώπη μου κάνει όπως είναι, γι’αυτό δεν θέλω αναδιάρθρωσή της”.
Για τη διπλωμένη νταλίκα σαν αποτέλεσμα της ακολουθούμενης πολιτικής οδικής ασφάλειας στη χώρα μας δεν θα πω τίποτα. Το ίδιο θα κάνω και για τα ακόλουθα ερωτήματα:
• πώς τίθενται τελικά οι προτεραιότητες και λαμβάνονται οι αποφάσεις, όταν όλες οι απόψεις είναι ισοβαρείς και το κριτήριο δεν είναι οι επιστημονικά τεκμηριωμένες αποδείξεις για την κάθε άποψη;
• η οργανωμένη πολιτεία που λαμβάνει και εφαρμόζει τις αποφάσεις, δεν είναι αυτή που (θέλει – δεν θέλει) φέρει τελικά και την ευθύνη των συνεπειών των αποφάσεών της; • όταν δεν θέτει σε προτεραιότητα την ασφάλεια στις οδικές μετακινήσεις, δεν θυσιάζει στην ουσία (εν πλήρη συνειδήση) 800 ανθρώπους το χρόνο στο βωμό των προτεραιοτήτων που υπηρετεί;
• συνεπώς, η έκφραση της συμπάθειας προς τους συγγενείς των θυσιασμένων τί άλλο είναι εκτός από έλλειψη εντιμότητας (για να μην πω ξεκάθαρη υποκρισία);
Νομίζω πως ο καθένας μπορεί με τα ως τώρα λεχθέντα (και όσα ο ίδιος γνωρίζει και βιώνει καθημερινά και διαχρονικά) να σχηματίσει την άποψή του. Έτσι κι αλλιώς η δημοκρατία μας τελειώνει στην ελεύθερη σκέψη και έκφραση όλων των απόψεων. Μόνο που στο επίπεδο της διακυβέρνησης και της λήψης αποφάσεων, οι απόψεις που επιλέγονται από τους κυβερνώντες συμβαίνει να έχουν την ισχύ νταλίκας που ενίοτε διπλώνει και μας συντρίβει.
Θοδωρής Παρασκευάς 
Πρόγραμμα Αναπαραγωγής Βίντεο
00:00
01:33:53
Στο βίντεο ολόκληρη η συζήτηση στην επιτροπή:                                                  0:00.10: ο πρόεδρος  επιτροπής βουλευτής Γ. Ουρσουζίδης          0:08:35: παρουσίαση SaveLIVES από Θοδωρή Παρασκευά          0:22:40: παρέμβαση προέδρου SOS T.E. Γιώργου Κουβίδη                  0:36:10:  παρέμβαση αντιπροέδρου της Βουλής Τασίας Χριστοδουλοπούλου                               0:50:00:παρέμβαση βουλευτή Δ. Καβαδέλα                     0:56:00:παρέμβαση βουλευτή Αννας Βαγενά                        0:58:30:παρέμβαση βουλευτή Χ. Κατσώτη                                     1:03:20: παρέμβαση βουλευτή Θ. Δρίτσα                        1:11:35:παρέμβαση βουλευτή Γ. Κασαπίδη                             1:22:45:παρέμβαση μέλους SOS T.E. Τ. Τσομπανίδη  1:23:45: παρέμβαση Γ. Κουβίδη                                      1:30:00: παρέμβαση μέλους SOS T.E. Μαρίας Καρέκλη