Ο νέος ΚΟΚ αφιερώνει ειδικά άρθρα στη συμπεριφορά των πεζών και στις υποχρεώσεις των οδηγών απέναντί τους…
Με τον Ν. 5209/2025 (ΦΕΚ Α’ 100/13.6.2025) κωδικοποιήθηκε εκ νέου ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας. Ο κεντρικός κανόνας φυσικά δεν αλλάζει: ο οδηγός οφείλει πάντοτε να κινείται με τέτοια προσοχή ώστε να προλαμβάνει κίνδυνο για πεζούς, ανεξάρτητα από το αν αυτοί βρίσκονται σε διάβαση ή όχι. Η γενική αυτή υποχρέωση αποτυπώνεται ρητά στο άρθρο «Συμπεριφορά των οδηγών προς τους πεζούς» του νέου ΚΟΚ.
Όταν το ατύχημα συμβαίνει σε διάβαση πεζών, η ευθύνη του οδηγού είναι ιδιαίτερα αυξημένη. Ο οδηγός πρέπει να επιβραδύνει έγκαιρα και, εφόσον χρειάζεται, να ακινητοποιήσει το όχημά του πριν από τη διάβαση, ώστε να περάσουν οι πεζοί χωρίς να παρεμποδιστούν. Ειδική προστασία αναγνωρίζεται για άτομα με αναπηρία και τυφλούς. Η μη παραχώρηση προτεραιότητας στη διάβαση θεωρείται παράβαση υψηλής επικινδυνότητας με διοικητικό πρόστιμο που φθάνει τα 700 €, συνοδευόμενο από αφαίρεση άδειας οδήγησης για χρονικό διάστημα που προβλέπεται από το νέο κυρωτικό πλαίσιο· σε περίπτωση υποτροπής, τα μέτρα κλιμακώνονται.
Όταν η παράσυρση συμβαίνει εκτός διάβασης, ο πεζός έχει δικές του υποχρεώσεις. Ο νέος ΚΟΚ απαιτεί, όπου υπάρχουν, να χρησιμοποιούνται οι διαβάσεις και να ακολουθούνται οι φωτεινοί σηματοδότες πεζών. Η παράβαση αυτών των κανόνων από τον πεζό επιφέρει χαμηλού ύψους διοικητικό πρόστιμο, αλλά δεν απαλλάσσει αυτομάτως τον οδηγό από την υποχρέωση πρόβλεψης και πρόληψης κινδύνου. Δηλαδή, ακόμη κι εκτός διάβασης, ο οδηγός μπορεί να κριθεί υπαίτιος αν π.χ. κινήθηκε με υπερβολική ταχύτητα, δεν τήρησε απόσταση/ορατότητα ή αποσπάστηκε.
Στην πράξη, η ευθύνη σε ατύχημα εκτός διάβασης κρίνεται κατά περίπτωση. Στο αστικό δίκαιο λειτουργεί η αρχή της «συνυπαιτιότητας» του άρθρου 300 Αστικού Κώδικα: αν ο πεζός συνέβαλε με δικό του πταίσμα (π.χ. διέσχισε απρόσεκτα, με κόκκινο, ή αιφνιδίως), το δικαστήριο μπορεί να μειώσει ή και να αποκλείσει την αποζημίωση. Η νομολογία έχει επανειλημμένα εφαρμόσει τη διάταξη αυτή σε τροχαία με πεζούς. Αυτό, όμως, δεν αίρει την ποινική ή διοικητική ευθύνη του οδηγού όταν παραβίασε δικές του υποχρεώσεις ασφάλειας.
Ποινικές συνέπειες σε περίπτωση τραυματισμού ή θανάτου υφίστανται ανεξάρτητα από τα διοικητικά πρόστιμα. Αν προκληθεί σωματική βλάβη από αμέλεια, εφαρμόζεται ο Ποινικός Κώδικας (άρθρο 314), με ποινές έως φυλάκιση δύο έως τριών ετών ανάλογα με τη βαρύτητα, ή χρηματική ποινή/κοινωφελής εργασία. Αν επέλθει θάνατος, πρόκειται για ανθρωποκτονία από αμέλεια (άρθρο 302 ΠΚ), με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών, που μπορεί να ανέλθει ανάλογα με τις περιστάσεις. Η δικαστική κρίση λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως ταχύτητα, παραβίαση σήμανσης, μέθη, απόσπαση προσοχής, αλλά και τυχόν συντρέχον πταίσμα του πεζού.
Διοικητικά πρόστιμα και κυρώσεις
Ο νέος ΚΟΚ
εισάγει κλιμακώσεις και κατηγοριοποιήσεις. Για παραβάσεις που θέτουν σε
κίνδυνο τους πεζούς, προβλέπεται χρηματικό πρόστιμο που φθάνει τα 700 €,
με αφαίρεση άδειας οδήγησης για συγκεκριμένο διάστημα· σε υποτροπή οι
κυρώσεις αυξάνονται δραστικά. Για τους πεζούς που δεν τηρούν τους
κανόνες (μη χρήση διάβασης, παραβίαση σηματοδότη πεζών) ορίζονται χαμηλά
πρόστιμα, της τάξης των 30 € στις παραβάσεις χαμηλής επικινδυνότητας.
Τα ακριβή χρονικά διαστήματα αφαίρεσης και οι κλιμακώσεις σε υποτροπή
εξειδικεύονται στις υπουργικές/ερμηνευτικές πίνακες του νέου πλαισίου.
Συνοπτικά, στη διάβαση ο οδηγός φέρει αυξημένη ευθύνη και οφείλει να σταματά ώστε να περάσουν οι πεζοί· η μη παραχώρηση προτεραιότητας συνιστά βαριά διοικητική παράβαση και, αν υπάρξει τραυματισμός/θάνατος, ενεργοποιείται και ο Ποινικός Κώδικας.
Εκτός διάβασης, ο πεζός μπορεί να φέρει συνυπαιτιότητα και να τιμωρηθεί διοικητικά· όμως ο οδηγός εξακολουθεί να οφείλει πρόβλεψη και αποφυγή του κινδύνου και μπορεί να κριθεί υπαίτιος αν παραβίασε κανόνες οδικής ασφάλειας.
Το τελικό ποσοστό ευθύνης και οι αποζημιώσεις κρίνονται εξατομικευμένα από τα δικαστήρια με βάση τα πραγματικά περιστατικά.
Πηγή: https://www.newsauto.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου