Ρεκόρ θανάτων από τροχαία με εγκατάλειψη στις ΗΠΑ.
Σε 737.100 υπολογίζονται οι τροχαίες συγκρούσεις με εγκατάλειψη που συνέβησαν το 2015 στις ΗΠΑ (NHTSA, 2016). Αυτό μπορεί να μεταφραστεί στο ότι: κάθε ημέρα υπάρχουν πάνω απο 2.000 τροχαίες συγκρούσεις με εγκατάλειψη ή ότι ένα τροχαίο με εγκατάλειψη συμβαίνει κάθε 43 δευτερόλεπτα κάπου στις ΗΠΑ. Το 2016 προκλήθηκαν 2.049 θάνατοι από τροχαία με εγκατάλειψη, ο μεγαλύτερος αριθμός που καταγράφηκε ποτέ στις ΗΠΑ (NHTSA, 2017).
Τον Απρίλιο του 2018 δημοσιοποιήθηκε από το
ΑΑΑ Foundation for Traffic Safety των ΗΠΑ μια μελέτη των Benson, Α., Arnold, L.S., Tefft, B.C, & Horrey, W. με τίτλο
Hit–and–Run Crashes: Prevalence, Contributing Factors and Countermeasures. Περιλαμβάνει σημαντικά στοιχεία για την έξαρση του φαινομένου τροχαίο & εγκατάλειψη την τελευταία δεκαετία στις ΗΠΑ, τους παράγοντες που συμβάλουν σ αυτό και στις προσπάθειες αντιμετώπισης του. Μια εκτεταμένη περίληψη αυτής της εργασίας μπορείτε να διαβάσετε
ΕΔΩ.
Ο
SOS Τροχαία Εγκλήματα εδώ και αρκετά χρόνια έχει θέσει το θέμα τροχαίο και εγκατάλειψη σαν κεντρικό θέμα για το οποίο είναι αναγκαίο να ληφθούν μέτρα ξεκινώντας πρώτα απ όλα από την κατάργηση του
άρθρου 43 του ΚΟΚ που θεσπίζει την ατιμωρησία όσων εγκαταλείπουν τα θύματα τους (
ΕΔΩ). Δυστυχώς και το άρθρο δεν έχει καταργηθεί και η εγκατάλειψη θυμάτων έχει πάρει στη χώρα μας εκρηκτικές (αλλά μη καταγραφόμενες ή μη δημοσιοποιούμενες) διαστάσεις.
Δημοσιεύουμε παρακάτω μέρος αυτής της εργασίας σαν αφορμή για προβληματισμό και κίνητρο για ενεργοποίηση για να αντιμετωπίσουμε το θέμα.
Οι θάνατοι από τροχαία με εγκατάλειψη έχουν αυξηθεί με ανησυχητικό ρυθμό.
Το 2016, καταγράφηκαν στις ΗΠΑ 1.980 θανατηφόρες τροχαίες συγκρούσεις στις οποίες υπήρξε εγκατάλειψη του θύματος οι οποίες είχαν σαν αποτέλεσμα 2.049 θανάτους (6 νεκροί απο τροχαίο & εγκατάλειψη κάθε ημέρα). Αυτός είναι ο μεγαλύτερος ετήσιος αριθμός θανάτων από τροχαίο με εγκατάλειψη από το 1975, όταν η NHTSA ξεκίνησε να καταγράφει στατιστικά στοιχεία για τις θανατηφόρες τροχαίες συγκρούσεις.
Απ αυτές, στις 1.398 περιπτώσεις, περίπου στο 70%, τα θύματα ήταν χρήστες του οδικού δικτύου που δεν χρησιμοποιούσαν μηχανοκίνητα μέσα, κυρίως πεζοί και ποδηλάτες.
Ο αριθμός των θανατηφόρων τροχαίων συγκρούσεων με εγκατάλειψη αυξάνει κατά μέσο όρο κατά 7,2% κάθε χρόνο από το 2009 και μετά στις ΗΠΑ. Ένα μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης οφείλεται κυρίως σε θανατηφόρες παρασύρσεις πεζών που εγκαταλείπονται από τους δράστες.
Οι πολιτείες New Mexico, Louisiana, και Florida είναι στην κορυφή της λίστας με την μεγαλύτερη συχνότητα τροχαίων με εγκατάλειψη ενω New Hampshire, Maine και Minnesota έχουν την μικρότερη συχνότητα.
Την δεκαετία 2006 -2015 ο ετήσιος μέσος όρος τροχαίων συγκρούσεων με εγκατάλειψη ήταν 682.000 με κορύφωση του το 2015 όταν αυτές έφτασαν τις 737.100
Το ποσοστό των θανάτων που οφείλονται σε τροχαίο με εγκατάλειψη αυξήθηκε επίσης αποτελώντας το 5.5% του συνόλου των θανάτων από τροχαίες συγκρούσεις το 2016.
Στις θανατηφόρες παρασύρσεις πεζών η εγκατάλειψη είναι ιδιαίτερα συχνή:
το 20.5% των πεζών θυμάτων τροχαίων εγκαταλείφθηκαν στην άσφαλτο.
Οι ΗΠΑ έχουν μια σχετικά υψηλή συχνότητα τροχαίων με εγκατάλειψη σε σύγκριση με άλλες αναπτυγμένες χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Για παράδειγμα, μια παρουσίαση των στοιχείων από χώρες της Ευρώπης ανέδειξε ότι δεν υπήρχαν χώρες όπου οι θανατηφόρες τροχαίες συγκρούσεις να ξεπερνούν το 6% του συνόλου των θανατηφόρων συγκρούσεων ενώ οι περισσότερες χώρες ανέφεραν 3% ή και λιγότερο (Martensen & Kluppels, n.d.).
Αντιμετώπιση
Η συνήθης προσέγγιση για την αντιμετώπιση των αδικημάτων που συνδυάζουν «τροχαίο και εγκατάλειψη» είναι η θέσπιση νόμων που τιμωρούν αυστηρότερα τον οδηγό. Αυτοί οι νόμοι ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των πολιτειών στις Η.Π.Α., με τις μέγιστες ποινές για ένα τροχαίο με εγκατάλειψη που έχει ως αποτέλεσμα θάνατο να κυμαίνονται από τους έξι μήνες έως τα τριάντα χρόνια (Grembek & Griswold, 2012). Τα τελευταία πέντε χρόνια, τουλάχιστον 13 από τις 50 συνολικά πολιτείες των ΗΠΑ έχουν ψηφίσει νόμους για την αντιμετώπιση του προβλήματος τροχαίο & εγκατάλειψη. Οι νόμοι επικεντρώνονται σχεδόν αποκλειστικά σε μέτρα τιμωρίας των παραβατών. Ο χρόνος φυλάκισης, τα πρόστιμα, το χρονικό διάστημα αφαίρεσης της άδειας οδήγησης έχουν αυξηθεί και το επίπεδο των κατηγοριών αναβαθμίστηκε από πλημμέλημα άλλαξε σε κακούργημα.
Η συνήθης γενεσιουργός αιτία γι αυτούς τους νόμους είναι ότι η οικογένεια ενός θύματος, συνήθως ενός πεζού ή ποδηλάτη, πιέζει τους νομοθέτες της πολιτείας να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα τροχαίο & εγκατάλειψη. Αρκετοί από τους πρόσφατα ψηφισθέντες νόμους πήραν το όνομα του θύματος, για παράδειγμα, ο νόμος του Erin (W. Virginia), ο νόμος του Kevin (Pennsylvania) και ο νόμος του Aaron Cohen περί Προστασίας της Ζωής (Florida), μεταξύ άλλων. Αυτοί οι ιδιαίτεροι νόμοι που απορρέουν από συγκεκριμένες περιπτώσεις τροχαίων συγκρούσεων και εγκατάλειψης ίσως να υποδηλώνουν μια έλλειψη συντονισμού ή προσοχής εκ μέρους της κεντρικής κυβέρνησης για την πρόληψη των συγκρούσεων που συνδυάζουν τροχαίο & εγκατάλειψη στις ΗΠΑ.
Οι Grembek και Griswold (2012) ανέλυσαν τη σχέση μεταξύ της βαρύτητας της καταδίκης και της κατάστασης που επικρατεί σε περιπτώσεις τροχαίου και εγκατάλειψης σε συγκρούσεις που εμπλέκονταν πεζοί. Διαπίστωσαν ότι οι νομικές κυρώσεις δεν φαίνεται να έχουν ένα αποτρεπτικό αποτέλεσμα όταν εξετάζουμε τα ποσοστά θανάτων των πεζών – θυμάτων τροχαίου με εγκατάλειψη. Για παράδειγμα, οι πολιτείες με μέγιστη διάρκεια φυλάκισης 5 ετών για τροχαίο & εγκατάλειψη, έχουν παρόμοιο ποσοστό θανάτων πεζών με τις πολιτείες με μέγιστη poin;h φυλάκισης 25 ετών*. Υπάρχουν κάποια στοιχεία που υποδηλώνουν ότι οι σκληρότεροι νόμοι για την ασφάλεια της κυκλοφορίας ενδέχεται να επιδεινώσουν το πρόβλημα. Οι Fujita et al. (2014) διαπίστωσαν ότι οι αυστηρότεροι νόμοι για την ασφάλεια της κυκλοφορίας (αυστηρότερες ποινές για οδήγηση χωρίς προσοχή ή / και υπό την επήρεια αλκοόλ) στην Ιαπωνία μείωσαν το συνολικό ποσοστό των παρασύρσεων πεζών, αλλά αύξησαν την πιθανότητα ο οδηγός να εγκαταλείψει τον τόπο του συμβάντος. Τούτου λεχθέντος, είναι ασαφές εάν αυτά τα αποτελέσματα είναι γενικεύσιμα στον πληθυσμό των ΗΠΑ και αυτό υπογραμμίζεται περαιτέρω από τη γενική έλλειψη επιστημονικών στοιχείων στον τομέα αυτό.
Ενώ οι περισσότεροι νόμοι επικεντρώνονται στην αύξηση της τιμωρίας, μερικές πολιτείες και πόλεις έχουν προχωρήσει σε νομοθετικές ρυθμίσεις που στοχεύουν στην αύξηση της πιθανότητας καταγραφής των παραβατών οδηγών. Τον Ιανουάριο του 2015, το Κολοράντο εφάρμοσε το Medina Alert Program (Co HB 14-1191), όπου ένα μήνυμα τύπου Amber Alert προωθείται μέσω μηνύματος στα κινητά, στα e mail, στη τοπική τηλεόραση και τα ραδιόφωνα, εάν ένας οδηγός εμπλακεί σε τροχαίο με εγκατάλειψη. Προκειμένου να αποστέλλεται μια ειδοποίηση, ο νόμος απαιτεί από το τροχαίο και την εγκατάλειψη να προκλήθηκε θάνατος ή σοβαρός τραυματισμός και να είναι γνωστός μερικώς ή πλήρως ο αριθμός πινακίδας κυκλοφορίας, η μάρκα και το μοντέλο του οχήματος. Η πόλη του Λος Άντζελες, στην Καλιφόρνια, εφάρμοσε ένα παρόμοιο πρόγραμμα που ονομάζεται Yellow Alert Program τον Ιανουάριο του 2016 (Nelson, 2015). Στο πρόγραμμά αυτό, οι ειδοποιήσεις αποστέλλονται στις σελίδες κοινωνικών δικτύων των υπηρεσιών επιβολής του νόμου του Λος Άντζελες και μοιράζονται επίσης σε οδηγούς λεωφορείων και ταξί μέσω ενός εσωτερικού συστήματος ανταλλαγής μηνυμάτων. Ο μεγάλος αριθμός οδηγών λεωφορείων και ταξί που εξυπηρετούν την περιοχή μπορεί συνεπώς να διευρύνει αποτελεσματικά την ικανότητα επιτήρησης της αστυνομίας. Εκτός από τις ειδοποιήσεις, το πρόγραμμα του Λος Άντζελες αύξησε επίσης τις αμοιβές για πληροφορίες που οδήγησαν στη σύλληψη, έως και 50.000 δολάρια για πληροφορίες σχετικά με θανατηφόρα τροχαία με εγκατάλειψη. Τόσο το πρόγραμμα στο Κολοράντο όσο και αυτό στο Λος Άντζελες επικεντρώνονται στην αύξηση της πιθανότητας να συλληφθεί ένας οδηγός που εμπλέκεται σε μια τροχαία σύγκρουση με εγκατάλειψη του θύματος. Περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη προκειμένου να καθοριστεί εάν αυτό θα μειώσει το ρυθμό των τροχαίων συγκρούσεων με εγκατάλειψη. Μια άλλη νομοθετική ενέργεια στην Καλιφόρνια έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον ρυθμό των τροχαίων συγκρούσεων με εγκατάλειψη. Οι Lueders, Hainmueller και Lawrence (2017) ανέλυσαν τα ποσοστά συγκρούσεων σε κάθε νομό της Καλιφόρνιας πριν και μετά από τη θέσπιση ενός νόμου που επιτρέπει στους μετανάστες χωρίς χαρτιά να λάβουν άδειες οδήγησης. Διαπίστωσαν ότι ενώ τα ποσοστά συγκρούσεων παρέμειναν τα ίδια πριν και μετά την αλλαγή νόμου, τα ποσοστά των τροχαίων συγκρούσεων με εγκατάλειψη μειώθηκαν. Η μείωση ήταν πιο έντονη στις κομητείες που είχαν μεγαλύτερο αριθμό ατόμων που έλαβαν τις νέες άδειες. Ένας από τους μεγαλύτερους προγνωστικούς παράγοντες της απόφασης ενός οδηγού να εγκαταλείψει τον τόπο του συμβάντος είναι το ότι δεν έχει ισχύουσα άδεια οδήγησης (MacLeod et al., 2012, Solnick & Hemenway, 1995), οπότε ο νόμος αυτός αφαίρεσε ένα κίνητρο για να το σκάσουν κάποιοι οδηγοί.
*Υπενθυμίζουμε προς αποφυγή λανθασμένων συσχετίσεων πως η ποινή στην Ελλάδα για το ίδιο αδίκημα είναι 6 μήνες (μη εκτιόμενη) φυλάκισης σε περίπτωση πρόκλησης θανάτου. (άρθρο 43 Κ.Ο.Κ.)
