Πολίτης σε ρόλο Πρώτου Ανταποκριτή σε Τροχαίο.

Παναγιώτης Σπανός

Διασώστης ΕΚΑΒ Ρόδου

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΔΙΛΗΜΜΑ

•Αφού έχετε ολοκληρώσει την κλήση επείγουσας ανάγκης και μόνο τότε, δίνετε τις Πρώτες Βοήθειες στον τραυματία.

•Το μεγάλο δίλημμα που έχουν οι περισσότεροι από όσους βρίσκονται σε μια τέτοια θέση είναι: «Βγάζουμε τον τραυματία από το αυτοκίνητο ή όχι;». 

Η απάντηση είναι πως ο τραυματίας πρέπει να βγει από το αυτοκίνητο 

1.) αν και μόνο εάν διατρέχει άμεσο κίνδυνο η ζωή του, μένοντας σε αυτό 

2.) εάν δεν αναπνέει και πρέπει να του εφαρμόσει κάποιος από τους παρευρισκόμενους ΚΑΡ.Π.Α. (Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση)

 3.) Όταν ο τραυματίας χρειάζεται άμεση μετακίνηση για να καταστούν προσβάσιμοι άλλοι, πιο σοβαρά τραυματισμένοι ασθενείς.

•Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση το καλύτερο γι’ αυτόν είναι να τον αφήσουμε μέσα στο αυτοκίνητο, δίνοντας του τις Πρώτες Βοήθειες, χωρίς να επιβαρύνουμε την κατάστασή του με άσκοπες μετακινήσεις. Πρέπει να ξέρετε ότι σε σοβαρά τροχαία ατυχήματα οι τραυματίες σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% έχουν είτεκρανιοεγκεφαλικές κακώσεις είτε κακώσεις σπονδυλικής στήλης. Ο δε απεγκλωβισμός τους γίνεται από εξειδικευμένους διασώστες που έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση και τον απαραίτητο εξοπλισμό, διασφαλίζοντας την μη περαιτέρω βλάβη του τραυματία.

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ

•-Αν ο τραυματίας αιμορραγεί, χρησιμοποιείστε αποστειρωμένες γάζες ή καθαρά πανιά –ρούχα και ασκείστε πίεση στο σημείο. Προσθέτετε συνεχώς γάζες, χωρίς να αφαιρείτε τις προηγούμενες και αν έχετε επίδεσμο σταθεροποιήστε τις όταν σταματήσει η αιμορραγία. Μην αγγίζετε αίμα, χωρίς να φοράτε γάντια μιας χρήσεως.

•- Σκεπάστε τον τραυματία με κουβέρτα ή μπουφάν, για την αποφυγή απώλειας θερμότητας.

•- Μιλάτε του συνεχώς, ενθαρρύνετέ τον ψυχολογικά και ενημερώστε τον ότι έρχεται ειδικευμένη βοήθεια.

•- Τον συμβουλεύετε να μείνει ακίνητος έως ότου έρθει η βοήθεια.

•- Aν ο τραυματίας δεν έχει τις αισθήσεις του, αλλά αναπνέει φυσιολογικά, διατηρήσετε ανοιχτό τον αεραγωγό του.

ΑΜΕΣΟΣ ΑΠΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟΣ

•Ο άμεσος απεγκλωβισμός πρέπει να επιχειρείται αποκλειστικά και μόνο στις τρεις περιπτώσεις που αναφέραμε παραπάνω! 

 Στις περιπτώσεις αυτές οι βλάβες που ενδεχομένως προκληθούν από τη μετακίνηση του τραυματία είναι μικρότερης σημασίας, καθώς η μη μετατόπισή του θα του στοιχίσει τη ζωή.

Σημείωση: Ο επείγων απεγκλωβισμός επιλέγεται μόνον όταν είναι παρούσες απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις και όχι με βάση τις προσωπικές προτιμήσεις.

•Προκειμένου ο τραυματίας να μετακινηθεί με τις μικρότερες δυνατές κακώσεις ο άμεσος απεγκλωβισμός γίνεται χρησιμοποιώντας τη λαβή Rautek και ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα: 

ΔΙΑΣΩΣΗ ΑΠΟ ΕΝΑ ΑΤΟΜΟ

•Στην αρχή ο αρωγός μεταφέρει τον τραυματία σε καθιστή θέση, εφόσον τον έχει βρει πεσμένο στο τιμόνι, προσέχοντας να μη μετακινηθεί απότομα ο αυχένας του. Κατόπιν, μεταφέρει απαλά το κάθισμα όσο γίνεται πιο πίσω, προκειμένου να έχει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων. Απελευθερώνει τη ζώνη που συγκρατεί τον τραυματία και τα κάτω άκρα, τα οποία ενδεχομένως να έχουν εγκλωβιστεί στα πεντάλ και γονατίζει δίπλα του. Το ένα χέρι του βυθίζεται χαμηλά στο κάθισμα μεταξύ πλάτης και καθίσματος και φτάνοντας όσο πιο μέσα μπορεί πιάνεται από τη ζώνη του παντελονιού του θύματος ή από ό,τιμπορέσει να κρατήσει σφικτά. 

•Το άλλο χέρι του πιάνει την εξωτερική πλευρά του γόνατου και με συγχρονισμένες αντίθετες κινήσεις σπρώχνει τα γόνατα (και άρα και τα κάτω άκρα) προς το λεβιέ ταχυτήτων και τη λεκάνη του τραυματία προς αυτόν, αναγκάζοντάς τον έτσι να περιστραφεί πάνω στο κάθισμά του και να γυρίσει την πλάτη του τραυματία προς το στήθος του. Παραλαμβάνοντας τον τραυματία πάνω στο στήθος του περνάει τα χέρια κάτω από τις μασχάλες του τραυματία και σταυρώνει στο ύψος του στήθους τα δύο χέρια του τραυματία.

•Κατόπιν, αγκαλιάζει με τα δικά του χέρια και τα δύο χέρια του τραυματία και τον σφίγγει επάνω του. Με σταθερές και δυνατές κινήσεις σηκώνεται, αναγκάζοντας τον τραυματία να σηκωθεί και αυτός, αφού τον κρατάει σφικτά επάνω του. Μόλις σηκωθεί ολόκληρος οπισθοχωρεί μακριά από το όχημα φτάνοντας σε ικανή απόσταση ασφαλείας, όπου και αφήνει απαλά κάτω τον τραυματία και αφού ενημερώσει το ΕΚΑΒ, ξεκινάει με την εφαρμογή ΚΑΡ.Π.Α. ή με οτιδήποτε άλλο επιβάλλει η περίσταση.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ

Ο έλεγχος της αιμορραγίας επιτυγχάνεται με:

άμεση πίεση – τοποθέτηση επιθεμάτων - επίδεση 

σε έσχατη περίπτωση χρησιμοποιείται  η   ίσχαιμος περίδεση 

ΙΣΧΑΙΜΟΣ ΕΠΙΔΕΣΗ

Η τελευταία μέθοδος για να σταματήσουμε μια αιμορραγία.

Είναι αποτελεσματική σε μονά οστά, (μηρός, βραχίονας).

Ορθό είναι να καλύπτουμε το τραύμα με γάζες στο σημείο και κεντρικότερα.

Τοποθετούμε επίδεσμο (ελαστικό) προστατεύοντας τους ιστούς δημιουργώντας ίσχαιμη επίδεση. Σφίγγουμε μέχρι να σταματήσει η αιμορραγία και όχι περισσότερο. Το πλάτος του επιδέσμου όχι μικρότερο από 10 εκατοστά.

Δεν τον χαλαρώνουμε μέχρι να πάμε στο νοσοκομείο και σημειώνουμε την ώρα εφαρμογής του.

ΒΓΑΛΤΕ ΤΟ ΚΡΑΝΟΣ – ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ!

•Η έγκαιρη αφαίρεση του κράνους από κάποιον αναβάτη που έχει εμπλακεί σε ατύχημα μπορεί να του σώσει τη ζωή. Απλώς πρέπει να γίνει γρήγορα και με τον σωστό τρόπο.
Παλαιότερα πίστευαν ότι η αφαίρεση του κράνους μοτοσυκλετιστήπου έχει εμπλακεί σε ατύχημα έπρεπε να γίνεται αποκλειστικά από έμπειρο ιατρικό προσωπικό  πρώτων βοηθειών ή εξειδικευμένουςδιασώστες και όχι από τους παρευρισκόμενους στον τόπο του ατυχήματος. Ο κύριος λόγος γι΄ αυτό είναι το ρίσκο να προκληθεί σοβαρός τραυματισμός της σπονδυλικής στήλης στην περιοχή του αυχένα από την επιπόλαιη προσπάθεια κάποιου να αφαιρέσει το κράνος ενός αναβάτη που πιθανόν δεν έχει τις αισθήσεις του.

ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΥ ΚΡΑΝΟΥΣ

•Αρχή: Να αφαιρεθεί ένα προστατευτικό κράνος ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο πρόκλησης πρόσθετων κακώσεων.

•Κράνη που καλύπτουν ολόκληρο το πρόσωπο του τραυματία πρέπει να αφαιρούνται ΝΩΡΙΣ στη διαδικασία της εκτίμησης. Έτσι, οδιασώστης αποκτά πρόσβαση στο πρόσωπο ώστε να μπορέσει να διαχειριστεί τον αεραγωγό και την αναπνευστική λειτουργία του τραυματία.

•Η αφαίρεση του κράνους διασφαλίζει ότι δεν υπάρχει κάποια κρυφή αιμορραγία στο πίσω μέρος της κεφαλής και επιτρέπει στονδιασώστη να μετακινήσει την κεφαλή (από τη θέση κάμψης που προκαλείται από τα μεγάλα σε μέγεθος κράνη) σε ουδέτερη, ευθεία θέση.

•Επίσης, επιτρέπει την ολοκληρωμένη εκτίμηση της κεφαλής και του αυχένα κατά τη δευτεροβάθμια εκτίμηση και διευκολύνει την ακινητοποίηση της σπονδυλικής στήλης, εφόσον ενδείκυνται.

•Ο διασώστης εξηγεί στον ασθενή τι πρόκειται να συμβεί. Αν ο ασθενής διαμαρτυρηθεί ότι ο διασώστης δεν θα πρέπει να αφαιρέσει το κράνος, τότε ο διασώστης του εξηγεί ότι κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό μπορεί αν το αφαιρέσει χωρίς να θέτει τη σπονδυλική στήλη σε κίνδυνο.

•Απαιτούνται δύο διασώστες γι’ αυτό το χειρισμό. (Υπάρχει και τεχνική για ένα άτομο).

•Ένας διασώστης λαμβάνει θέση πάνω από την κεφαλή του τραυματία. Με τις παλάμες να πιέζουν τις πλευρές του κράνους και τα ακροδάχτυλα γυρισμένα γύρω από το κάτω χείλος του, ο πρώτος διασώστης σταθεροποιεί το κράνος, την κεφαλή και τον αυχένα σε όσο το δυνατόν πλησιέστερη προς την ουδέτερη ευθεία θέση επιτρέπει το κράνος.

• Ένας δεύτερος διασώστης γονατίζει δίπλα στον ασθενή, ανοίγει ή αφαιρεί αν χρειάζεται το κάλυμμά του προσώπου, αφαιρεί τυχόν γυαλιά οράσεως ή ηλίου αν υπάρχουν και λύνει ή κόβει τον υποσαγώνιο ιμάντα.

•Η κάτω γνάθος του ασθενή συγκρατείται μεταξύ του αντίχειρα και των δύο πρώτων δακτύλων, τα οποία τοποθετούνται στη γωνία της κάτω γνάθου.

•Το άλλο χέρι τοποθετείται κάτω από τον αυχένα του ασθενή, πάνω στο ινίο του κρανίου για να αναλάβει τη σταθεροποίησή του.

•Τα αντιβράχια του διασώστη θα πρέπει να στηρίζονται πάνω στο πάτωμα ή στο έδαφος ή πάνω στους μηρούς του για πρόσθετη υποστήριξη.

•Ο πρώτος διασώστης έλκει τα πλευρικά τμήματα του κράνους ώστε να απομακρυνθούν ελαφρώς από την κεφαλή του τραυματία και αφαιρεί το κράνος εκτελώντας περιστροφικές και παλινδρομικές κινήσεις.

•Η κίνηση του κράνους είναι αργή και καλοζυγισμένη.

•Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν το κράνος περνά πάνω από τη μύτη του ασθενή.

•Ο διασώστης περιστρέφει το κράνος σε διαφορετικές διευθύνσεις, πρώτα για να ελευθερώσει τη μύτη του ασθενή και έπειτα για να ελευθερώσει το οπίσθιο τμήμα της κεφαλής του ασθενή.

•Αφού αφαιρεθεί το κράνος θα πρέπει να τοποθετηθεί υπόστρωμα κάτω από την κεφαλή του τραυματία για να διατηρηθεί η ουδέτερη ευθεία θέση.

•Η σταθεροποίηση με τα χέρια συνεχίζεται και τοποθετείται ένα κατάλληλου μεγέθους αυχενικό κολάρο.

•Για όσο διάστημα ο ένας διασώστης διατηρεί τη σταθεροποίηση της κεφαλής και του αυχένα του ασθενή με τα χέρια, ο άλλος διασώστης εκτελεί κινήσεις. Δεν θα πρέπει σε καμμία χρονική στιγμή οι διασώστες να μετακινήσουν ταυτόχρονα τα χέρια τους.

Σημείωση: Η σωστή αφαίρεση του κράνους βασίζεται σε δύο κύρια σημεία:

1. Για όσο διάστημα ο ένας διασώστης διατηρεί τη σταθεροποίηση της κεφαλής και του αυχένα του ασθενή με τα χέρια, ο άλλος διασώστης εκτελεί κινήσεις. Δεν θα πρέπει σε καμμία χρονική στιγμή οι διασώστες να μετακινήσουν ταυτόχρονα τα χέρια τους.

2. Ο διασώστης περιστρέφει το κράνος σε διαφορετικές διευθύνσεις, πρώτα για να ελευθερώσει τη μύτη του ασθενή και έπειτα για να ελευθερώσει το οπίσθιο τμήμα της κεφαλής του ασθενή.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Ένα τροχαίο ατύχημα ακόμη κι όταν συμβεί, έχει λιγότερες επιπτώσεις , όταν τηρούνται από τους επιβάτες , οι κανόνες ασφαλείας.

•Η ζώνη σώζει ζωές.

•Το κράνος σώζει ζωές.

•Η τοποθέτηση των μικρών παιδιών στα ειδικά καθίσματα ασφαλείας σώζει ζωές.

•Το ζητούμενο ενός οδηγού δεν είναι το τι ώρα θα φτάσει στον προορισμό του, αλλά να φτάσει ασφαλής στον προορισμό του.

Με τη βοήθεια της συνάδελφου Σοφίας Χατζηλιάδου

Πηγές
ΕΚΑΒ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ
PHTLS
ΙΑΤΡΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΑΔΕΚΑΣ 
ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ - ΤΡΑΥΜΑΤΙΟΛΟΓΟΣ 
ΤΑΞΙΑΡΧΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ