ΠΕΡΙ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ

ΠΕΡΙ ΟΔΙΚΗΣ AΣΦΑΛΕΙΑΣ  ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ

11/20/2018

της Μαρίας Σούμπερτ

Δεν ξέρω αν πρέπει να έρθει μια συγκεκριμένη παγκόσμια ημέρα για να συζητήσουμε το θέμα της οδικής ασφάλειας, αλλά και της επιρροής που έχουμε ως γονείς και ενήλικες στον τρόπο διαμόρφωσης της συνείδησης των παιδιών και των εφήβων.

Για εμένα, η καθημερινή επαφή στο δρόμο με γονείς που βάζουν ένα και δύο πιτσιρίκια πάνω στη μηχανή –χωρίς καν τον απαραίτητο εξοπλισμό ασφαλείας- είναι κάτι που δεν το χωράει ο νους μου. Παιδιά που πηγαινοέρχονται μέσα στην καμπίνα του αυτοκινήτου, δίχρονα που κάθονται –φυσικά χωρίς καμία ασφάλεια- στην θέση του συνοδηγού, όταν τα παίρνουν από τον παιδικό σταθμό. Παιδιά που οι γονείς τους μιλάνε στο τηλέφωνο την ώρα που οδηγούν, που στέλνουν μηνύματα και σκρολάρουν στο ίνσταγκραμ. Παιδιά που οι γονείς τους κορνάρουν, βρίζουν, φωνάζουν, περνάνε τα φανάρια σαν να μην υπάρχουν. Παιδιά που οι γονείς τους παρκάρουν πάνω σε διαβάσεις και θέσεις στάθμευσης αναπήρων, που διπλοπαρκάρουν και στρίβουν σε δεύτερη σειρά σε ένα φανάρι. 

​

Τα παιδιά αυτά, οι οδηγοί του αύριο, θα μεγαλώσουν έχοντας μια μεγάλη αδιαφορία για ότι αφορά την προσωπική τους ασφάλεια και την ασφάλεια των άλλων. Θα μεγαλώσουν έχοντας μια βαθιά περιφρόνηση για την ίδια την ζωή. 

Για αυτά και άλλα πολλά επικοινωνήσαμε με την κυρία Ελένη Καρύδη,  Πρόεδρο της ΕΥΘΥΤΑ Ρόδου, η οποία έχοντας χάσει τον γιο της Δημήτρη (19χρονών) σε ατύχημα στο πεζοδρόμιο της Λεωφόρου Συγγρού το 2002 όταν μαζί τον φίλο του Μιχάλη Βαλσάμη χτυπήθηκαν από ασυνείδητο οδηγό, προσπαθεί να σώσει τα παιδιά όλων εμάς.

 

·        Τι είναι αυτό που επιβάλει την εκπαίδευση οδικής ασφάλειας στη χώρα μας;

 

Δεν έχει γίνει κατανοητό ότι η Οδική Ασφάλεια είναι επιστήμη.

     Η μη θέσπιση Στρατηγικού Σχεδίου για την βελτίωση της Οδικής Ασφάλειας στην χώρα μας, όπως συμβαίνει στις χώρες που εφαρμόζουν μέτρα οδικής ασφάλειας-  Η αντιμετώπιση των θεμάτων οδικής ασφάλειας γίνεται με συστημική προσέγγιση (και όχι με αποσπασματική θεώρηση των επιμέρους θεμάτων), λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέρη του συστήματος της οδικής κυκλοφορίας είναι αλληλένδετα και αλληλοεπηρεάζονται.

    Η εκπαίδευση οδικής ασφάλειας είναι ένας από τους βασικούς άξονες της προσπάθειας για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στη χώρα μας. Περιλαμβάνει το σύνολο των μέτρων που λαμβάνονται με στόχο τη θετική επιρροή στην οδική συμπεριφορά. Έχει στόχο την ασφαλή συμμετοχή στην κυκλοφορία και την εκμάθηση ασφαλών τεχνικών βραχυπρόθεσμα, και ασφαλούς και υπεύθυνης συμπεριφοράς μακροπρόθεσμα.

    Η ανάπτυξη «Παιδείας Οδικής Ασφάλειας» (Road Safety Culture) αποτελεί θεμελιώδη σκοπό του Στρατηγικού Σχεδίου. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, απαιτούνται συνεχείς και συστηματικές συλλογικές προσπάθειες και μακρόπνοος σχεδιασμός. Αναγνωρίζεται σήμερα διεθνώς ότι η «Παιδεία Οδικής Ασφάλειας» είναι η στέρεη βάση για την επίτευξη επιμέρους στόχων για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας.

  Η Παιδεία Οδικής Ασφάλειας συνδέεται με θετική στάση για την οδική ασφάλεια, με απόρριψη των επικίνδυνων συμπεριφορών στην οδήγηση, με την εφαρμογή ενός αποτελεσματικού συστήματος μέτρων οδικής ασφάλειας και με την αποδοχή τους από την Κοινωνία. Αναφέρεται στην ουσιαστική καλλιέργεια της προσωπικότητας του ατόμου, στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς του, στα ενδιαφέροντά του, στην αίσθηση ορίων και στις επιθυμίες του. Στο πλαίσιο αυτό η οδική ασφάλεια πρέπει να αναδειχθεί σε αξία, να αναγνωρίζεται δηλαδή από ένα σύνολο ανθρώπων ως σημαντική για τους ίδιους και να αποτελέσει μέτρο αξιολόγησης προσώπων και συμπεριφοράς.

   Η έννοια της Παιδείας Οδικής Ασφάλειας αναφέρεται στις αξίες, στις στάσεις και στις συμπεριφορές όχι μόνο των μεμονωμένων ατόμων αλλά και της οικογένειας, της κοινότητας, των επικεφαλής των δραστηριοποιούμενων οργανισμών και φορέων, των οργάνων λήψης απόφασης, των μελών του κοινοβουλίου και της Κυβέρνησης.

   Επισημαίνεται ότι η ανάπτυξη της Παιδείας Οδικής Ασφάλειας πρέπει να θεωρηθεί ως μέρος της προσπάθειας για τη βελτίωση της Παιδείας στην Ελλάδα, που συνδέεται με την πραγμάτωση ενός πιο συναινετικού και δημιουργικού τρόπου δημόσιου διαλόγου, συναπόφασης και εθνικής κινητοποίησης για το συλλογικό συμφέρον, σε περιβάλλον δικαιοσύνης και ελευθερίας).

 

·        Πρέπει να εκπαιδευτούν τα παιδιά ή οι γονείς τους;

 

   Επιβάλλεται να εκπαιδευτούν οι γονείς- οι γονείς ως πρώτοι δάσκαλοι οδήγησης,  δίνουν το καλό παράδειγμα!  Τα παιδιά μιμούνται τους γονείς, τα παιδιά βλέπουν, παρακολουθούν και πιθανότατα να συμπεριφέρονται αργότερα ως οδηγοί  με τον ίδιο τρόπο όπως οι γονείς τους. Οι γονείς, μπορούν  -αλλά και ο καθένας από εμάς- να συμβάλλει στη ελαχιστοποίηση των τραυματισμών και θανάτων στους δρόμους. 

   Δεν πρέπει οι γονείς να ξεχνούν ότι η ανατροφή που θα δώσουν  στα παιδιά τους σε θέματα παιδείας οδικής ασφάλειας- υπεύθυνης οδήγησης είναι ο θεμέλιος λίθος της πρόληψης. Οι γονείς διδάσκουν τα παιδιά τους την οδική ασφάλεια προστατεύουν τη ζωή τους και προσφέρουν τεράστια υπηρεσία στην κοινωνία. Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία μαθαίνουν από τους γονείς τους για την οδική ασφάλεια και την υπεύθυνη οδήγηση διατρέχουν σε όλη τους τη ζωή σημαντικά λιγότερους κινδύνους για ατυχήματα στο δρόμο είτε ως πεζοί, ποδηλάτες ή οδηγοί μηχανοκίνητων οχημάτων. Είναι πολύ σημαντικό, από πολύ μικρά τα  παιδιά να συνειδητοποιήσουν και να εκπαιδευτούν στην οδική συμπεριφορά ως πεζοί, αργότερα ως οδηγοί ή επιβάτες. 

    Οι γονείς, δεν πρέπει να περιμένουν να γίνουν τα παιδιά έφηβοι για να μάθουν για την ασφαλή οδήγηση και για τους κινδύνους που καραδοκούν στους δρόμους.  Δώστε ως γονείς το καλό παράδειγμα!  Τα παιδιά εκπαιδεύονται στα σχολεία τους.  Η εκπαίδευση οδικής ασφάλειας πρέπει να αποτελέσει μέρος μιας δια βίου διαδικασίας μάθησης. Στην εκπαίδευση οδικής ασφάλειας δίνεται έμφαση:

• Στον εμπλουτισμό της γνώσης και στην κατανόηση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας.

• Στη βελτίωση των δεξιοτήτων με την εξάσκηση και την εμπειρία.

• Στην ενίσχυση ή και στην αλλαγή των στάσεων για την οδική ασφάλεια, στην επίγνωση των κινδύνων και στην ευαισθητοποίηση για την ασφάλεια σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο.

   Επίσης, δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη κινήτρων για συμμόρφωση με τους κανόνες ασφαλούς κυκλοφορίας, αποφυγή κινδύνων, ασφαλή και κοινωνικά υπεύθυνη συμπεριφορά, καθώς και στη δέσμευση για βιώσιμους τρόπους μετακίνησης και περιβαλλοντικά φιλικούς τρόπους κινητικότητας. Είναι απαραίτητη η προτυποποίηση της εκπαίδευσης οδικής ασφάλειας με υιοθέτηση μακροπρόθεσμων στρατηγικών και βραχυπρόθεσμων βελτιώσεων. Η εκπαίδευση οδικής ασφάλειας πρέπει να εντάσσεται στο σχολικό πρόγραμμα  στα Νηπιαγωγεία, στα Δημοτικά και στα Γυμνάσια και να έχει στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων για πεζούς, ποδηλάτες, οδηγούς δικύκλων, μελλοντικούς οδηγούς και επιβάτες. Η ανάπτυξη οδικής συμπεριφοράς και η κυκλοφοριακή αγωγή δεν είναι απλώς αναγκαία, αλλά κρίνεται άκρως επιβεβλημένη. Οι γονείς πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην εκπαίδευση οδικής ασφάλειας στο σχολείο.

 

·        Ποια η ανταπόκριση των ενηλίκων στις δράσεις σας; Των παιδιών;

 

    Η ανταπόκριση  των ενηλίκων στις δράσεις μας είναι θετική, αναγνωρίζοντας ότι η  ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα οδικής ασφάλειας πραγματοποιείται με τη διεξαγωγή κατάλληλων εκστρατειών, οι οποίες επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες συμπεριφορές και δρουν ενισχυτικά σε άλλα μέτρα οδικής ασφάλειας, όπως π.χ. δημοσιοποιημένες δράσεις επιτήρησης, και προγράμματα εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης στο Νομό Δωδεκανήσου με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας έρευνας και Θρησκευμάτων.

    Στόχος των δράσεων μας είναι αφενός οι πολίτες να υιοθετήσουν την οδική ασφάλεια ως αντικειμενικό σκοπό τους σε προσωπικό επίπεδο και αφετέρου να κατανοήσουν τους λόγους θέσπισης κανόνων οδικής κυκλοφορίας και την αναγκαιότητα επιτήρησης της εφαρμογής τους.

   Η ανταπόκριση των παιδιών όλων των ηλικιών είναι συναρπαστική. Συμμετέχουν τόσο στο θεωρητικό όσο και στο διαδραστικό πρόγραμμα που υλοποιείται από φοιτητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επιστήμονες μέλη της ΕΥΘΥΤΑ. Γίνεται συζήτηση, καταθέτουν τους προβληματισμούς τους, τις απορίες τους  σε τάξεις γυμνασίων και λυκείων. Οι μικρότερες ηλικίες καταθέτουν με ειλικρίνεια το πώς συμπεριφέρονται οι γονείς τους. Συμμετέχουν με δρώμενα στο δρόμο (θέατρο δρόμου-διανομή εντύπων -σε προγραμματισμένες δράσεις για τη συμπεριφορά των οδηγών- εκθέσεις ζωγραφικής, σκίτσου, αφίσας- παραγωγή video- μελοποιημένων τραγουδιών- δημιουργία εντύπων με συμβουλές-στο Δέντρο της Αγάπης κλπ) Σημαντικό ότι μας θυμούνται και μας σταματούν στο δρόμο μαθητές δημοτικών, γυμνασίων, λυκείων, φοιτητές. Γονείς μας δίδουν συγχαρητήρια και μας παροτρύνουν να συνεχίσουμε.  Τα παιδιά είναι ότι πιο πολύτιμο έχουμε, η συνέχεια της ζωής, η μεγαλύτερη επένδυση αγάπης και φροντίδας, η ελπίδα και η προσδοκία μας για το μέλλον. Για το λόγο αυτό έχουμε υποχρέωση να τα προστατέψουμε, μαθαίνοντάς τους να κυκλοφορούν με ασφάλεια στο δρόμο, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να τα προετοιμάσουμε να γίνουν συνειδητοποιημένοι χρήστες των δρόμων, που θα σέβονται και θα εφαρμόζουν τους κανόνες οδικής ασφάλειας. Για να γίνουν όμως οι γνώσεις που θα αποκομίσει το παιδί βίωμα, χρειάζεται υποστήριξη από την οικογένεια.

   Πιστεύουμε ότι μόνο μέσα από συνεχή και επαναλαμβανόμενη ενημέρωση από το σχολείο και την οικογένεια μπορούμε να ελπίζουμε στη μείωση των τροχαίων στη χώρα μας, η οποία βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά στον αριθμό των θανατηφόρων τραυματισμών από τροχαία.

    Αυτός είναι και  ο στόχος μας ως ΕΥΘΥΤΑ-ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΡΌΔΟΥ.

 

·        Η ΕΥΘΥΤΑ έχει αναλάβει την υποστήριξη θυμάτων τροχαίων δυστυχημάτων. Τι μπορεί όμως να γίνει στον τομέα της πρόληψης;

 

      Οφείλουμε να στηρίξουμε μέλη οικογενειών θυμάτων τροχαίων  με τις δυνατότητες και την επιστημονική μας ομάδα όποτε αυτή μας ζητηθεί. Αναμφίβολα δεν υπάρχει πρόσωπο θανάτου συμπαθές. Ο αιφνίδιος θάνατος από τροχαίο, έρχεται σαν απροειδοποίητη μαχαιριά. Είναι αιφνίδιος και απροσδόκητος και ανατρέπει τη μέχρι τότε οικογενειακή γαλήνη και ισορροπία, καταρρακώνει το ηθικό των συγγενών και τους γεμίζει έντονα συναισθήματα. Οι ανάγκες των θυμάτων στο στάδιο αυτό είναι πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους. Το κύριο έργο της οργανωμένης υποστήριξης εκ μέρους μας, πρέπει να διοχετευτεί προς τα άτομα της οικογένειας του θύματος που παρουσιάζουν και τις μεγαλύτερες ανάγκες, διαθέτοντας χρόνο για την συναισθηματική υποστήριξη τους- νομικές συμβουλές για την επόμενη ημέρα-συνεχίζοντας με τις Ομάδες Ζωής.

     Σε ότι αφορά τον τομέα της πρόληψης πρέπει  να γίνει κατανοητό  ότι το τροχαίο και ο σοβαρός τραυματισμός στο δρόμο δεν είναι αποδεκτός. Τα τροχαία δεν είναι ατυχήματα… μπορούμε να τα μειώσουμε… μπορούμε να τα εκμηδενίσουμε. Σε μια κοινωνία με γνωρίσματα τη χαλαρότητα, την παγιωμένη παραβατικότητα, τη «μαγκιά» ορισμένων πολιτών την ατιμωρησία, χρειάζεται συγκροτημένη Εθνική εκστρατεία, συνέπεια, σοβαρότητα,  διάρκεια και όχι μοιρολατρική διαχρονικά αντιμετώπιση της πρόληψης εκ μέρους της Πολιτείας. Επιβάλλεται η θέσπιση του Στρατηγικού Σχεδίου για τη βελτίωση της Οδικής Ασφάλειας στην Ελλάδα, όπως άλλωστε εφάρμοσαν χώρες της Ε.Ε και μείωσαν τους θανάτους και τους τραυματισμούς στους δρόμους. Αν δεν υπάρξει πολιτική βούληση, δυστυχώς δεν μπορούμε να μιλάμε για πρόληψη με δεδομένη την αντίδραση της κοινωνίας υποτονική στην πρόληψη. Ο διασυρμός της χώρας μας θα παραμένει ως η πρώτη χώρα της Ε.Ε με τους περισσότερους νεκρούς  στους δρόμους και τα ερωτήματα θα παραμένουν γιατί τόσος πόνος, δυστυχία, δραματική πτώση της ποιότητας της ζωής, οικονομική καταστροφή, θέμα δημόσιας υγείας, και το κυριότερο  οι «παράπλευρες απώλειες» που υφίστανται τα μέλη των οικογενειών και οι συνέπειες της επόμενης ημέρας.

 

·   Τι σημαίνει ένας υπεύθυνος οδηγός και συνοδηγός σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο; Πώς μπορούμε να κάνουμε τα παιδιά κοινωνούς μιας τέτοιας κουλτούρας; 

 

      Ένας υπεύθυνος οδηγός και συνοδηγός σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο θεωρείται ότι σέβεται τους κανόνες και στη τήρησή τους και αυτό πηγάζει από ένα βαθύ αίσθημα ευθύνης, που προέρχεται από τη διαπίστωση ότι κάθε παράβαση των κανόνων του Κ.Ο.Κ σημαίνει κίνδυνος ζωής. Η φιλοσοφία του αισθήματος ευθύνης, έχει νόημα εάν αφορά και επιδρά στην καθημερινή μας ζωή. Η διαμόρφωση αισθήματος ευθύνης έχει σχέση με την προσωπικότητα μας, Κάθε οδηγός είναι ένα άτομο που επηρεάζεται από το κοινωνικό περιβάλλον, το οποίο περιβάλλον συνίσταται από άλλους χρήστες των δρόμων, γενικούς κοινωνικούς κανόνες, κώδικες οδικής κυκλοφορίας ή οδικής αγωγής, ως εκ τούτου εάν  ο οδηγός και συνοδηγός χαρακτηρίζονται από ανοχή, προνοητικότητα, σύνεση, και σεβασμό απέναντι στους άλλους, τότε θα οδηγούν  και με τον ίδιο τρόπο. Εάν η προσωπική τους ζωή στερείται αυτών των επιθυμητών χαρακτηριστικών, τότε και ο τρόπος που οδηγούν και συμπεριφέρονται θα έχει ως αποτέλεσμα τα υψηλοτέρα ποσοστά εμπλοκής σε τροχαίο. Άρα ο τρόπος ζωής είναι τα πρότυπα επιλογών και συμπεριφορών που αναπτύσσονται με ποικίλα εναλλακτικά μέσα που διατίθενται στα άτομα σε κοινωνικό-πολιτικό επίπεδο.

   Το επίπεδο Οδικής Ασφάλειας μιας χώρας είναι εκτός των άλλων μια έκφραση του κοινωνικού πολιτιστικού και πολιτικού πολιτισμού της.

   Μετά από τόσα χρόνια παρεμβάσεων της ΕΥΘΥΤΑ στις σχολικές μονάδες του Ν. Δωδεκανήσου, πιστεύουμε απόλυτα ότι τα παιδιά μπορεί να συμβάλλουν θετικά και να γίνουν κοινωνοί υπεύθυνης οδήγησης, ξεκινώντας από τους γονείς τους και το άμεσο περιβάλλον τους.

   Χρόνια τώρα επενδύουμε στα παιδιά και στους νέους, την ελπίδα του τόπου μας, με όραμα έναν καλύτερο κόσμο, χωρίς τροχαία.  Οι μαθητικές δημιουργίες-συμμετοχές τους  σε διαγωνισμούς συνδυάζουν πρωτοτυπία, σενάριο, εντυπωσιακές εικόνες, μουσική, παιχνίδια και ψηφιακά μέσα, με σκοπό  να μεταφέρουν με δημιουργικό και ευρηματικό τρόπο τα κοινωνικά τους μηνύματα και να ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες με θέμα τη σημασία της κυκλοφοριακής αγωγής και της τήρησης των κανόνων του Κ.Ο.Κ., τονίζοντας την ανάγκη πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε στο δρόμο, για να μπορούμε όλοι μας, οδηγοί και πεζοί, να είμαστε ασφαλείς..

   Μας καταθέτουν γονείς πως άλλαξαν συμπεριφορά οι ίδιοι ως οδηγοί, μετά από τις ενημερώσεις μας στα σχολεία τους- δουλεύουμε μαζί για να κάνουμε τους δρόμους μας ασφαλέστερους.

    Τα παιδιά αποτελούν πρόσφορο έδαφος προκειμένου να καλλιεργηθεί η επίγνωση των κινδύνων του οδικού δικτύου και η ευαισθητοποίησή  τους σε θέματα οδικής ασφάλειας και σωστής χρήσης του οδικού δικτύου, όταν οι ίδιοι αύριο θα είναι οδηγοί και παράλληλα να μεταφέρουν τη γνώση τους  και να συμβάλλουν στην καλλιέργεια κουλτούρας οδικής ασφάλειας.

ΠΗΓΗ: http://www.theathinai.com