Πάνος Τζαβάρας, ετών δεκατεσσάρων… τόσο μακριά τόσο κοντά

Όχι! Αυτό το κείμενο δεν θέλει να γραφτεί. Σβήνεται και γράφεται, γράφεται και σβήνεται, όπως η ιστορία, όπως οι ζωές των ανθρώπων. Πώς να χορέψουν ελεύθερα οι λέξεις, όταν ιδώνονται από απόκοσμα βλέματα; Πώς να χωρέσει ολάκερο αυτό που ήταν νά’ρθει, σ’ ένα κομμάτι λόγου, αφιερωμένου στην απουσία; Δεν μπορεί και δεν θα το κάνει. Είναι παράλογος ο λόγος εδώ.

Ο Πάνος επέστρεφε από το σχολείο μαζί με τον μικρότερο αδερφό του Ανδρέα. Και οι δύο επέβαιναν στα ποδήλατά τους και μόλις είχαν διασχίσει τη γέφυρα που βρίσκεται κοντά στην εκκλησία του Αγ. Γεωργίου, στην Πάτρα. Ο Πάνος παρασύρθηκε από ένα μαύρο τζιπ, με οδηγό τη σύζυγο του υφυπουργού Οικονομικών Γιώργου Μαυραγάνη. Πάμπολλα τα ερωτήματα για τον τρόπο με τον οποίο λειτούργησε και ενήργησε η τροχαία της Πάτρας. Μήπως παίζει ρόλο η ιδιότητα της οδηγού; Ή μήπως είναι απλά η επιπολαιότητα με την οποία αντιμετωπίζονται από τις κρατικές υπηρεσίες τα τροχαία εγκλήματα; Δυο ακόμα ερωτήματα που προστίθενται στο πλήθος των προηγούμενων. Όλα τους αναπάντητα για όσους έχουν δει το κερί τους να σβήνει απ’τα απόνερα της τυφλής κίνησης προς τα μπρος.

Ένα παιδί, ένα μικρό παιδί, δεν θα’χει αρκετό καιρό να μάθει τις αξίες της κοινωνίας που μεγάλωνε. Δεν θα’χει άλλο χρόνο, γιατί αυτή η κοινωνία δεν πήρε ποτέ την υποχρέωσή της να μεγαλώσει τα παιδιά της, στα σοβαρά. Έβαλε σα μόνο στόχο της να αναδείξει τον υπεράνθρωπο, κι έφτασε να λησμονήσει την ανθρωπιά. Έφτιαξε νόμους και κανόνες για την ταχύτερη δυνατή ανάπτυξή της κι αποφάσισε να λέει τις απώλειες που δεν μπορεί να κοιτάξει κατάματα, παράπλευρες. Τρομερά εμπνευσμένο για ό,τι της παίρνει την πνοή…

Henri Matisse, 1952, Η Θλίψη του βασιλιά.

Όλοι εμείς που βιώνουμε τον πόνο της απώλειας, που ξέρουμε πώς είναι οι γιορτινές μέρες όταν λείπει ο εορταζόμενος, σκεφτήκαμε να κάνουμε ένα δώρο στην οικογένεια του Πάνου για την ονομαστική του γιορτή. Χρησιμοποιήσαμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ζητώντας “Ένα μήνυμα για τον Πάνο”. Το δώρο μας είναι ταπεινό, είναι σκέψεις –εικόνες – μουσικές – ποίηση – συναισθήματα. Είναι αυτό που νιώθει ο καθένας από μας με την εικόνα του μικρού πρίγκηπα Πάνου. Σαν μέλη μιας κοινωνίας που επιμένουμε πως ο στόχος της είναι οι άνθρωποι, θέλουμε απλά να σας πούμε πως η σκέψη μας είναι μαζί σας, μαζί με τον Πάνο που τον γνωρίζουμε μέσα από τα δικά σας μάτια.

Ο Μάριος Φραγκούλης αφιέρωσε στον Πάνο το τραγούδι “Ο μικρός Πρίγκιπας”, που τόσο του άρεσε, στη συναυλία που έδωσε στις 2 Ιουλίου στο αρχαίο Ωδείο της Πάτρας.

Ο Iliopoulos Giorgos έγραψε: Ας είναι το χαμόγελο του Πάνου το τελευταίο παιδικό χαμόγελο που έσβησε πάνω στο πιο αγαπημένο παιδικό παιχνίδι. Και το πνεύμα του να γίνει φως που θα φωτίζει τα παιδιά όλου του κόσμου από εκεί που είναι για να τα προσέχει επάνω στο αγαπημένο τους ποδήλατο!
Ο Don Fishin: Courage to all who have lost their loved ones whether family or just close friends .. courage to you all and remember those lost ones since in that way they will just be absent and not far away.
Η Eleni Karidi: Χιλιάδες πουλιά πετούν στους ουρανούς. Το φρόισμα τους με παρασύρει. Τότε αρχίζω να πετάω και εγώ, θέλοντας να συναντήσω τα πουλιά, να μιλήσω μαζί τους, να μιλήσω στο δικό μου το πουλί, το γιόκα μου, το Δημήτρη. Με προσπερνά γρήγορα γιατί θέλει να γνωρίσει όλο τον πλανήτη, τρέχω να τον αγκαλιάσω, μου φεύγει γρήγορα και μου απαντά με πολύ αγάπη. Μαμά εμείς τα πουλιά στον ουρανό σας αγαπάμε, ζούμε για σας, την επόμενη φορά που θα πετώ κοίταξε εκεί ψηλά στον ουρανό και θα με δείς.
Η μαμά του Δημήτρη στη μαμά του Πάνου.
Χρόνια 10 γιορτάζω για το Δημήτρη, μεγαλώνω χωρίς το Δημήτρη, αλλά με το Δημήτρη στη καρδιά μου, στη σκέψη μου, συνοδοιπόρο στις δράσεις μου και στις προσδοκίες μου.
Ο Iosif Dakis: Άγγελος επί γης σου χαμογέλασε κι εσύ ανταποκρίθηκες στο κάλεσμά του… Σαν κένταυρος λευκός το ποδήλατό σου σε ταξιδεύει στα άστρα… Τ’ αναβοσβήνεις για να θυμόμαστε ότι είσαι κάπου εκεί κι εσύ, ναι, ο Πεφταστέρης που μας προσέχεις, μας χαμογελάς, έρχεσαι και μας συντροφεύεις σε καιρούς δύσκολους… Σε κάθε βόλτα μας είσαι εκεί… το ξέρω… κι εσύ και οι άλλοι Άγγελοι… Ματιές βιαστικές, θύμισες που κεντούν χαμόγελα στο βλέμμα σου… Ναι, θα μείνεις να σε θυμόμαστε, συντροφιά, εδώ, εκεί, παντού! Άκου! Σε θωρώ! Μην μου κρύβεσαι..
Η Μαμά Στο Δρόμο: Σε σκεφτόμαστε Πάνο. Έχεις πια μπει και στη δική μας οικογένεια…

Από τον Σπύρο του Αιγιαλού http://egialos.blogspot.gr/

Η Dimitra Skoufi-katsidonioti: Όταν τα νέα παιδιά φεύγουν ,οι άγγελλοι τους γνέφουν από ψηλά να μπούν στην συντροφιά τους. Αγκαλιάζουν έτσι τις ψυχές των αγαπημένων των για να μη πονούν από τον Χωρισμό τους.
Οι Paraskevas Bikefamily: “ Όσο περνάει ο καιρός, τόσο λιγότερο σου μοιάζουν οι φωτογραφίες. Τι να διαφυλάξουν τα ερείπια του χαρτιού και τι να ανασυνθέσουν τα θραύσματα από τις θραύσματα από τις χιλιάδες κουκκίδες των εικόνων, που δημιουργούν με παρρησία το περίγραμμά σου μόνο…
Ώρες και ώρες διαλέγομαι μ’ ένα παρελθόν χαρτί και δε σε βρίσκω. Ζητώ να μου ξανατυπώσουν τ’ αρνητικά με νέες μεθόδους, ν’ αλλάξουν το κάδρο, να ζουμάρουν στην ασήμαντη λεπτομέρεια- να μεγεθύνουν το ανυποψίαστο – δεν είσαι εσύ…
Δοκίμασα το ματ που μαλακώνει την αιχμηρότητα του αντικατοπτρισμού, το γυαλιστερό που παραμυθεί την πλάνη – δεν είσαι εσύ…
Δοκίμασα το δισταγμό του ασπρόμαυρου – δεν είσαι…
Α, ευρυγώνιοι και τηλεφακοί ιαπωνικοί, ακριβά μηχανήματα ακριβείας, κανένα κλικ σας δεν μπορεί να δώσει αντιπαροχή ένα χαμόγελο στην αθανασία.
“Δυο απ’ αυτήν, δυο απ’ αυτήν, τρεις απ’ αυτήν, κι απ’ αυτές μία και μία” είπα στον φωτογράφο.
Όμως δεν εννοούσα τις φωτογραφίες. Ήθελα μόνο τις στιγμές.”Από τα “Γραμμένα φιλιά” που ο Γιάννης Ευσταθιάδης στέλνει στον γιο του Νίκο που πέθανε σε ηλικία 25 ετών.
Ο Phaedon Karydakis: Λυπούμαι γιατί άφησα να περάσει ένα πλατύ ποτάμι μέσα από τα δάχτυλα μου χωρίς να πιώ ούτε μία στάλα… (Γ.Σ.)
Ότι πικρότερο και πιό αληθινό άκουσα η διάβασα, από όταν έφυγε ο Σόλων…, ένα μαγικό κείμενο που μαζί με το μικρό απόσπασμα του Γ.Σ. αποτυπώνει την πικρή αλήθεια, διαβάζουμε ποιήματα, γράφουμε κείμενα, τυπώνουμε φωτογραφίες “και τα ρίχνουμε μέσα στον αποχωρισμό για να γεμίσει”, αλλά το κενό όλο και μεγαλώνει, και δεν ξέρω αν κάποιες στιγμές που αναζητούμε συνέχεια είναι κάτι παραπάνω από ένας κόμπος δάκρυ, που κρατάει τον κόσμο βουβό…
Η Kate Makri: Ο Πάνος στ’ αλήθεια συμβολίζει την παιδική αθωότητά μας, και όχι δεν θα την πω χαμένη, όχι όταν κοιτάζω το απίθανο βλέμμα του! Όλα είναι εδώ! Πάμε λοιπόν! Ένα ψιλοparkour από τον 20χρονο Στράτο για τον 14χρονο Πάνο -άσε που τώρα θα του τα κάνει ο ίδιος, μανούλα είναι σ’ αυτά.
Σειρά μου τώρα! Μια αγκαλιά -γη ολόκληρη-στη Φαίδρα από μένα plus μιά εκτονωτική κλωτσιά απόγνωσης- και γλυκόπικρης σοφίας- σε τενεκεδοκουτάκι για τον Κώστα, ε και για τον Αντρίκο -τί να λέμε τώρα-το τυπάκι παίζει με όλα τα χαρτιά ανοιχτά από νωρίς, αβάσταχτα νωρίς, και κάντε πέρα όλοι. Σας αγαπώ και τους τρεις! Και..Έι! Γιώργο, Ισμήνη, Κώστα Κουβίδη η δύναμή σας πολλαπλασιάζεται… τί παράξενη αλυσίδα συμπληρώνουμε… και σε ποιανού αστεριού το λαιμό να τη στολίσουμε?
Αυτό απ’ τον Κωσταντή:

Η Χριστιάνα Βλαχάκη: Ο δικός σας Πάνος ο δικός μας Παναγιώτης. Κι οι δυο αδικοχαμένοι στην πατρινή άσφαλτο. Και εμείς χαμένοι στη θλίψη της απουσίας τους. Κι όμως όσο ενωνόμαστε διοχετεύοντας την ενέργεια από τις χαμένες μας αγκαλιές σε δράσεις για να σταματήσει ο πόλεμος της ασφάλτου, τόσο πιο έντονα αισθάνομαι πως τα αόρατα νήματα που μας ενώνουν με τους απόντες αγαπημένους μας γίνονται ισχυρότερα, συντονιζόμαστε, δίνουμε λόγο στις χαμένες τους φωνές και βλέμμα στα άλλοτε φωτεινά, γελαστά τους μάτια.
Η Ioanna Agrafa: ώρες ώρες μου φαίνεται ότι ξεμένει ο Θεός απο αγγέλους…… όμως εκείνοι ξεκλέβουν χρόνο και είναι κοντά μας , μας προσέχουν και μας δίνουν δύναμη να συνεχίσουμε στη ζωή , όπως την ξέρουμε . Έτσι και ο Πάνος θα είναι ΄πάντα κοντά σας NO MATTER WHAT….
Ρέκβιεμ για ένα παιδί.
Αυτός ήταν ο Ερχόμενος εν ονόματι της Ανοίξεως.
Αυτός ήταν ο Ερχόμενος εν ονόματι της Αγάπης.
Ο πλέων μέσα στη μουσική συναυλία του μέλλοντος,
ο παράκλητος των λουλουδιών.
Τώρα
εν μέση αιθρία κατεβαίνει στην Έρημο
άμωμος, ενδεδυμένος την μοναξιά και τη θλίψη μας.
Μακρινός όσο τίποτα
φωτεινός όσο τίποτα
‘Αδωνις έκθαμβος
Γιός της Πρωτομαγιάς.
Ποίημα του Κώστα Γαρίδη
με αγάπη
απ την Ισμήνη & τον Γιώργο Κουβίδη
H νικη καρναβα καλο του ταξιδι….
O ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. Οικολογικός Σύλλογος Χαϊδαρίου δια στόματος Κώστα Φωτεινάκη:Δεν μπορώ να πω στους γονείς και στους φίλους του Πάνου “κάντε υπομονή, όλα για για τους ανθρώπους είναι”. Αν έλεγα “κάντε υπομονή” θα ήταν σαν να έλεγα δείξτε ανοχή στην αυθαιρεσία, στην έλλειψη σεβασμού στη ζωή, στην παράβαση του ΚΟΚ, στην επιβράβευση του οδηγού “τσαμπουκα” … Το μόνο που έχω να πω είναι ότι είναι άδικο να σκοτώνονται καθημερινά άδικα στην Ελληνική άσφαλτο τόσοι άνθρωποι. – Τα τροχαία προκύπτουν από συγκεκριμένες αιτίες, αυτές τις αιτίες τις γνωρίζουν οι “κρατούντες”. Ας γίνουμε οι “αλογόμυγες” του Σωκράτη και να μην τους αφήσουμε σε ησυχία. Να απαιτήσουμε μέτρα για την Οδική Ασφάλεια, ενημέρωση, πρόληψη τη δημιουργία μιας άλλης οδικής συμπεριφοράς. Όλοι μαζί γονείς, φίλοι που έχουν θύματα τροχαίων αλλά και ευαισθητοποιημένοι πολίτες ας γίνουμε περισσότερες “αλογόμυγες” για να αφυπνίσουμε τους κρατούντες αλλά και για να τα βάλουμε με τα συμφέροντα, γιατί είναι “πολλά τα λεφτά” που έλεγε και ο Σπύρος Καλογήρου…

Ο George Lignos: Μακάρι ο άδικος χαμός σου μικρέ φίλε μου Πάνο να τερμάτιζε την κατάρα αυτή. Θα το προσπαθήσουμε. Συγχώρεσε μας που δεν σου εξασφαλίσαμε τη ζωή που σου άξιζε.

Και να τελικά που ο λόγος μπορεί να νικήσει το παράλογο. Να που γίνεται οι λέξεις να ζωγραφίσουν την υπέρβαση της καρδιάς. Να που και μιά μονάχα λέξη είναι ικανή να δώσει στην κοινωνία το χαστούκι που χρειάζεται για να ξανάβρει τη χαμένη της ανθρωπιά. Μια λέξη ξεχασμένη τόσο, όσο και το περιεχόμενό της, που όμως έχει τη δύναμη να κοιτάξει κατάματα τον εαυτό της: συγγνώμη Πάνο.

Επιμέλεια: Θοδωρής Παρασκευάς – Χριστιάνα Βλαχάκη εκ μέρους του Πανελλήνιου Συλλόγου  θύματων τροχαίων SOS Τροχαία Εγκλήματα